Khai thác tiềm năng điện mặt trời trong khu công nghiệp
Việt Nam hiện có khoảng 419 khu công nghiệp được thành lập, với 381 khu đang hoạt động và khoảng 900 cụm công nghiệp được quy hoạch. Các khu công nghiệp này có số lượng doanh nghiệp hoạt động lên tới hơn 40.000, tạo ra nhu cầu tiêu thụ điện năng lớn và ổn định. Với lợi thế diện tích mái nhà xưởng rộng lớn, tiềm năng khai thác điện mặt trời áp mái tại các khu công nghiệp là rất lớn, ước tính có thể đạt 12-20 GWP.
Doanh nghiệp trong khu công nghiệp gặp khó khi đầu tư điện mặt trời mái nhà.
Thách thức trong triển khai điện mặt trời áp mái
Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI, cho biết tại diễn đàn “Thúc đẩy năng lượng xanh trong khu công nghiệp – Giải pháp cho doanh nghiệp triển khai hiệu quả” rằng các doanh nghiệp trong khu công nghiệp vẫn gặp khó khăn khi đầu tư, lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà do chưa có quy định cụ thể và rõ ràng từ các bộ, ngành.
Ông Nguyễn Ngọc Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế ngành, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, cũng đồng tình rằng hành lang pháp lý chưa đồng bộ và rõ ràng là nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp gặp vướng mắc trong khâu đăng ký, đấu nối và vận hành hệ thống điện mặt trời áp mái.
Gánh nặng chi phí đầu tư ban đầu cũng là một rào cản lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái đòi hỏi vốn đầu tư lớn, khiến nhiều doanh nghiệp dù muốn cũng khó thu xếp nguồn lực tài chính.
Khuyến khích mô hình hợp tác ESCO để thúc đẩy năng lượng xanh.
Giải pháp thúc đẩy năng lượng xanh
Để thúc đẩy phát triển năng lượng xanh trong khu công nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng cần hoàn thiện khung pháp lý, đảm bảo tính đồng bộ, rõ ràng và minh bạch. Các bộ, ngành cần nhanh chóng ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn chi tiết việc thực hiện Nghị định 57/2025/NĐ-CP và 58/2025/NĐ-CP.
Ông Trung đề xuất Nhà nước xem xét các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng xanh để hỗ trợ doanh nghiệp lắp đặt hệ thống năng lượng tái tạo, như miễn/giảm thuế nhập khẩu cho thiết bị năng lượng xanh và cho phép khấu hao nhanh tài sản là hệ thống điện mặt trời.
Khuyến khích mô hình hợp tác ESCO, trong đó bên thứ ba đầu tư lắp đặt hệ thống và doanh nghiệp chỉ mua điện lại, là một giải pháp giúp khắc phục bài toán vốn đầu tư ban đầu cho doanh nghiệp nhỏ.
“Cơ quan chức năng và các hiệp hội nên tổ chức các chương trình tập huấn, tư vấn cho doanh nghiệp về lợi ích, kỹ thuật và quản lý dự án năng lượng xanh,” ông Trung gợi ý.
Phát triển năng lượng xanh đòi hỏi sự chung tay của cả khu vực nhà nước và tư nhân. Chính phủ sẵn sàng đóng vai trò kiến tạo, hỗ trợ, nhưng sự tham gia của doanh nghiệp với tư cách nhà đầu tư và người sử dụng cuối cùng là quyết định thành công.