Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam vừa ban hành hướng dẫn về việc sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp tỉnh, cấp xã. Quá trình này cần đảm bảo các quyền, nghĩa vụ hợp pháp của các tổ chức hội theo quy định của pháp luật, cũng như duy trì tính liên tục trong hoạt động.

Theo hướng dẫn, việc sắp xếp các hội theo đơn vị hành chính mới sẽ được thực hiện một cách cụ thể. Đối với các hội hoạt động ở phạm vi cấp tỉnh, cấp xã có cùng tên, lĩnh vực, đối tượng hoạt động, khi hợp nhất sẽ giữ nguyên tên hội cấp tỉnh hoặc xã theo đơn vị hành chính mới. Trường hợp một tỉnh hoặc xã có hội hoạt động trong cùng lĩnh vực nhưng tỉnh hoặc xã khác không có hội tương đương, thì hội hoạt động ở tỉnh, thành phố trước khi sáp nhập sẽ tiếp tục hoạt động theo đơn vị hành chính mới.

Bên cạnh đó, việc tinh gọn bộ máy tham mưu giúp việc sẽ được áp dụng ở tất cả các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Đối với cấp tỉnh, các hội như Hội Nhà báo, Hội Luật gia, Hội Chữ thập đỏ, Hội Nhà văn, Liên hiệp Khoa học và Kỹ thuật, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị, Liên minh Hợp tác xã, Đoàn Luật sư sẽ thực hiện sắp xếp không quá 2 bộ phận tham mưu giúp việc. Các tổ chức hội khác sẽ sắp xếp để chỉ còn văn phòng hội tham mưu, giúp việc chung.

Về hợp nhất các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, đối với những tổ chức hội không thống nhất được việc hợp nhất, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh sẽ trình cấp có thẩm quyền để hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự đảm bảo kinh phí. Nhà nước sẽ chỉ hỗ trợ kinh phí khi giao nhiệm vụ cụ thể, không giao ổn định hàng năm như hiện nay.

Căn cứ tình hình thực tiễn, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp tỉnh sẽ tham mưu Ban Thường vụ tỉnh, thành ủy sắp xếp, hợp nhất các tổ chức hội quần chúng có chức năng, nhiệm vụ, đối tượng, tính chất, nội dung hoạt động tương đồng theo một trong hai phương án.

Về tài chính, trong năm 2025, đối với nguồn ngân sách nhà nước, sẽ sử dụng nguồn ngân sách theo dự toán đã được phê duyệt cho các Hội. Từ năm 2026, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã sẽ làm đầu mối chủ trì tập hợp lập dự toán trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, phân bổ để các tổ chức hội quần chúng cùng cấp hoạt động.

Danh sách 30 hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ cũng đã được ban hành, bao gồm các hội như Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam, Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và nhiều hội khác.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam vừa tổ chức một hội nghị quan trọng nhằm góp ý cho đề án sắp xếp và tinh gọn các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ. Sự kiện này có sự tham gia của lãnh đạo 30 hội quần chúng, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực cải tổ và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức này.

Trong hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các quan điểm, nguyên tắc, và tiêu chí để sắp xếp cũng như tinh gọn các hội quần chúng. Sự phân loại các hội theo nhóm chức năng, nhiệm vụ; quy mô và phạm vi ảnh hưởng; tính đặc thù của từng hội; khả năng tự chủ về tài chính; và các cam kết quốc tế đã được đặt ra như những yếu tố quan trọng cần xem xét.

Việc sắp xếp và tinh gọn các hội quần chúng được coi là cần thiết để cụ thể hóa các chủ trương của Đảng và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn hiện nay. Nghị quyết số 18 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 12 đã chỉ rõ: “Rà soát và sắp xếp lại các tổ chức hội, liên hiệp hội; khắc phục tình trạng tổ chức nhiều hội không cần thiết, hoạt động kém hiệu quả hoặc trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ; giảm dần và tiến tới chấm dứt cấp kinh phí thường xuyên từ ngân sách Nhà nước cho các hội hoạt động không hiệu quả.”

Hội nghị Trung ương 11 khóa 13 cũng đã thống nhất chủ trương sắp xếp, tinh gọn, và hợp nhất tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội, hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ. Theo đó, các tổ chức chính trị – xã hội cùng 30 hội quần chúng sẽ được sắp xếp lại theo mô hình trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, hướng tới giảm đầu mối, tránh chồng chéo nhiệm vụ và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hà Thị Nga, cho biết đề án sắp xếp các hội quần chúng đã được xây dựng trên tinh thần giảm đầu mối, tinh gọn tổ chức, và đổi mới phương thức hoạt động của các hội được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ. Sáu tiêu chí được sử dụng để đánh giá và sắp xếp các hội bao gồm: tính cần thiết theo định hướng chiến lược phát triển đất nước; sự trùng lặp về chức năng và đối tượng; quy mô hoạt động và phạm vi ảnh hưởng; khả năng tự chủ về tài chính và nhân lực; yếu tố lịch sử và cam kết quốc tế; và tính đặc thù của đối tượng quần chúng.

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ tiếp thu các ý kiến từ hội nghị này để hoàn thiện đề án, trình Bộ Chính trị xem xét và quyết định trước ngày 31/8/2025. Mục tiêu là sau khi đề án được phê duyệt, các hội quần chúng được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ sẽ hoạt động hiệu quả hơn, phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của các tổ chức hội trong thời gian tới. Qua đó, không chỉ góp phần cụ thể hóa các chủ trương của Đảng mà còn trực tiếp nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các hội, tạo đà cho sự phát triển ổn định và bền vững của đất nước.

Chiều ngày 23 tháng 7, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ) và các đoàn thể Trung ương đã tổ chức một hội nghị quan trọng nhằm sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và đề ra trọng tâm công tác cho 6 tháng cuối năm. Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận và phản ánh về những vướng mắc trong tổ chức hoạt động của các hội quần chúng.

Phát biểu kết luận hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Bí thư Đảng ủy MTTQ và các đoàn thể Trung ương, đã ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến đóng góp của các đại biểu. Ông Chiến nhấn mạnh rằng, việc các tổ chức chính trị – xã hội, hội quần chúng trực thuộc MTTQ Việt Nam không có nghĩa là các tổ chức này sẽ thoát ly sự quản lý của Nhà nước.

Ông Chiến cũng thông tin rằng, trong thời gian tới, Đảng ủy sẽ xây dựng đề án sáp nhập và tinh gọn các tổ chức hội được Nhà nước giao nhiệm vụ. Quan điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy là các hội quần chúng hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản và tự đảm bảo kinh phí. Nhà nước sẽ giao việc gì thì hỗ trợ việc đó, chứ không phải giao ổn định như hiện nay.

Một trong những mục tiêu quan trọng mà Đảng ủy hướng tới là sắp xếp lại các hội để không còn 30 đầu mối hội quần chúng như hiện nay. Thay vào đó, các hội sẽ được sắp xếp để có sự hợp lý hơn trong việc vận động và hỗ trợ. Ông Chiến cũng đề nghị sau hội nghị, các đảng bộ trực thuộc cần nắm lại tình hình cơ sở và phản ánh, báo cáo cụ thể về việc sắp xếp các hội để Đảng ủy có hướng tháo gỡ và giải quyết.

Cũng trong thời gian tới, Đảng ủy sẽ báo cáo với Bộ Chính trị về Đại hội Đảng bộ MTTQ Việt Nam, các đoàn thể Trung ương, bao gồm báo cáo chính trị, đề án nhân sự và những vấn đề nổi lên cần có ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị. Đây là một bước quan trọng nhằm đảm bảo sự lãnh đạo và chỉ đạo của Bộ Chính trị đối với Đại hội Đảng bộ MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương.

Tổng kết hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã nhấn mạnh rằng, việc sắp xếp và tinh gọn các tổ chức hội là một nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các hội quần chúng. Ông cũng đề nghị các đảng bộ trực thuộc cần tích cực triển khai và thực hiện các nhiệm vụ đã được đề ra tại hội nghị này.