Mùa tuyển sinh đại học 2025 đang diễn ra với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Bên cạnh những giọt nước mắt hạnh phúc vỡ òa khi con cái trúng tuyển vào các trường đại học hàng đầu, không ít gia đình và học sinh phải đối mặt với nỗi thất vọng và lo âu khi không đạt được nguyện vọng.

Câu chuyện của một gia đình tại Hà Nội đã khiến nhiều người phải suy ngẫm. Trong một quán cà phê, cuộc trò chuyện giữa các phụ huynh về điểm số của con cái đã trở thành đề tài chính. Một người mẹ cho biết con mình đạt 26,5 điểm và đang tính đăng ký ngành marketing, nhưng bà vẫn phân vân không biết liệu ngành đó có dễ xin việc hay không. Một người khác cũng chia sẻ rằng con mình đạt 27 điểm nhưng lại muốn học đồ họa, trong khi bà muốn con học ngành có triển vọng hơn như bác sĩ hoặc kỹ sư.

Những câu chuyện như vậy không chỉ dừng lại ở điểm số mà còn xoay quanh nỗi băn khoăn về việc chọn ngành, chọn trường và liệu con có đạt được kỳ vọng của người lớn hay không. Ngay sau khi điểm thi tốt nghiệp THPT được công bố, các thông tin về những học sinh đạt điểm cao và lời chúc mừng từ người thân, bạn bè đã xuất hiện tràn lan trên các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, không nhiều người nói về những học sinh không đạt được nguyện vọng, về những cách vượt qua thất bại và lựa chọn lại hướng đi.

Điều này không chỉ phản ánh khía cạnh tâm lý mà còn cho thấy một quan niệm xã hội về thành công theo cách hiểu hẹp, rằng chỉ khi đạt được thành tích, điểm cao mới là câu chuyện đáng kể. Thực tế, thành công có thể đến từ nhiều con đường khác nhau, và không phải lúc nào cũng gắn liền với điểm số cao.

Khi con cái không đạt được điểm như kỳ vọng của cha mẹ hay trượt khỏi ngưỡng mà chính bản thân các em từng mơ ước, nhiều gia đình rơi vào khoảng lặng. Không ít cha mẹ rơi vào cảm giác hụt hẫng hoặc thất vọng. Những phản ứng ấy dù có phần tự nhiên nhưng có thể khiến một kỳ thi trở thành vết thương tâm lý khó lành trong hành trình trưởng thành của một con người.

Trong bối cảnh xã hội ngày nay, các cơ hội thành công đang dịch chuyển từ phụ thuộc nhiều vào bằng cấp sang năng lực hay khả năng học tập suốt đời. Vì thế, thi trượt đại học không phải là bước trượt khỏi cuộc sống mà chỉ là một sự đứt mạch tạm thời. Hơn lúc nào hết, đây là thời điểm mà gia đình thực hiện chức năng giáo dục con về niềm tin vào bản thân và bản lĩnh đối mặt với thất bại.

Cha mẹ cũng đang bước vào một kỳ thi: thi về lòng tin, thi về cách yêu, thi về bản lĩnh đồng hành cùng con trong những thời điểm khó khăn. Một nền giáo dục nhân bản không chỉ dạy trẻ cách chinh phục mục tiêu mà còn dạy trẻ cách đối diện với mất mát. Trong mọi bối cảnh, trẻ vẫn cần được tôn trọng: có ước mơ, biết năng lực cá nhân và quyền được thử – sai – sửa – lớn lên.

Để vượt qua những khó khăn này, các gia đình cần có cái nhìn rộng hơn về thành công và thất bại. Thay vì chỉ tập trung vào điểm số, phụ huynh nên hướng dẫn con cái phát triển các kỹ năng mềm, kỹ năng làm việc nhóm, và khả năng tự lập.

Bên cạnh đó, các cơ sở giáo dục cũng cần đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn hướng nghiệp và hỗ trợ tâm lý cho học sinh.

Trần Thị Hồng Nhung, cựu học sinh lớp 12A3 của Trường THPT Cù Huy Cận (Hà Tĩnh), hiện là một tấm gương sáng về nghị lực và quyết tâm vượt khó. Căn nhà tình nghĩa của gia đình Nhung, rộng chưa đầy 30m², nằm lọt thỏm dưới chân đồi ở thôn Long Thuỷ, xã Kim Hoa. Cuộc sống của gia đình Nhung vốn dĩ đã khó khăn, nay lại thêm nhiều thử thách khi bố mẹ em đều gặp vấn đề về sức khỏe và tài chính.

Thế nhưng, Nhung không vì thế mà bỏ cuộc trong hành trình học tập của mình. Với thành tích đáng tự hào là 28,25 điểm trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT, Nhung đã chứng minh rằng nỗ lực và kiên trì có thể giúp một người đạt được ước mơ. Em đã đăng ký nguyện vọng vào các trường Sư Phạm Ngành giáo dục tiểu học, và ước mơ trở thành giáo viên tiểu học đã trở thành hiện thực không còn xa vời.

Gia đình Nhung thuộc diện hộ nghèo của thôn, cuộc sống còn nhiều thiếu thốn. Tuy nhiên, Nhung vẫn luôn cố gắng trong học tập và đã trở thành niềm tự hào của lớp và của các thầy cô giáo. Những người đã từng dạy dỗ và đồng hành cùng Nhung trong suốt thời gian qua đã chia sẻ về sự nỗ lực và tinh thần tự học của em. Rõ ràng, sự cố gắng của Nhung đã mang lại kết quả xứng đáng.

Không chỉ gia đình và thầy cô giáo, nhiều người dân trong thôn cũng đã đến chúc mừng và động viên gia đình Nhung. Sự quan tâm và khích lệ từ mọi người đã càng thêm thôi thúc em tiếp tục phấn đấu. Nhung đã vượt qua khó khăn và chứng minh rằng với quyết tâm và nỗ lực không ngừng, em có thể đạt được ước mơ của mình.

Hiện tại, Nhung đã trở thành một tấm gương tiêu biểu về tinh thần vượt khó vươn lên trong học tập. Câu chuyện của em sẽ là nguồn cảm hứng cho nhiều bạn trẻ khác, đặc biệt là những em cũng đang gặp khó khăn trên hành trình học tập của mình. Nhung đã cho thấy rằng, không có khó khăn nào có thể ngăn cản được những người có quyết tâm và nỗ lực không ngừng.

Thành công của Nhung cũng một lần nữa khẳng định rằng, khi một người có đam mê và sự quyết tâm, sẽ không có khoảng cách hoặc khó khăn nào có thể ngăn cản họ đạt được thành công. Tiếp bước Trần Thị Hồng Nhung, người dân thôn Long Thuỷ và xã Kim Hoa hoàn toàn có thể tin tưởng vào một tương lai tươi sáng hơn cho những thế hệ trẻ kế tiếp.