Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng với cường độ và tần suất khó lường, việc ứng dụng công nghệ cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp các khu vực và cộng đồng dân cư nâng cao khả năng phòng ngừa và ứng phó. Công nghệ này cho phép người dân theo dõi tình hình mưa bão, ngập lụt một cách trực quan và chính xác.

Một trong những công cụ hữu ích nhất là hệ thống Hymetnet – radar thời tiết thời gian thực của Việt Nam. Hệ thống này được phát triển bởi Trung tâm Kỹ thuật Quan trắc Khí tượng Thủy văn và cập nhật dữ liệu mỗi 5-10 phút, cho phép người dùng theo dõi các vùng mưa, sét, lượng mưa tích lũy từ 17 trạm radar trải dài trên toàn quốc. Những bản đồ động giúp người dân nhận biết sớm các vùng có khả năng mưa lớn, lũ quét hoặc giông sét.

Người dân ở khu vực miền núi có thể truy cập vào website https://luquetsatlo.nchmf.gov để nắm bắt khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất. Thông tin này có thể cứu mạng và hỗ trợ việc sơ tán kịp thời trong thời tiết xấu.

Ngoài ra, ứng dụng Windy (windy.com) cũng cung cấp bản đồ tương tác về sức gió, lượng mưa, hướng đi của bão và mức độ ảnh hưởng thời gian thực. Đối với người dân Hà Nội, công cụ giám sát ngập lụt cụ thể theo từng tuyến phố đã được triển khai thông qua hệ thống HSDC Maps. Cập nhật từ camera thực tế, hệ thống này cung cấp thông tin ngập úng trên Cổng thông tin điện tử Hà Nội (hanoi.gov.vn) và website của Công ty Thoát nước Hà Nội (thoatnuochanoi.vn).

Các website chính thức của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia như thoitietvietnam.gov.vn và nchmf.gov.vn vẫn là nguồn tin chuẩn xác nhất, cung cấp thông tin tổng hợp về mưa, lũ, điểm ngập và cảnh báo sớm trên cả nước.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào hệ thống cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực là một bước tiến vượt bậc trong quản lý rủi ro thiên tai. Tại Hà Nội, các cảm biến mực nước đã được lắp đặt ở các điểm thoát nước trọng yếu. Khi có mưa lớn, dữ liệu sẽ được truyền về Trung tâm để phân tích, giúp các cơ quan chức năng nhận biết sớm nguy cơ ngập cục bộ.

Nghiên cứu triển khai công nghệ Flood4Cast, với sự hỗ trợ của Vương quốc Bỉ, đang được thử nghiệm tại Hà Nội và Đà Nẵng. Flood4Cast cho phép dự báo ngập chi tiết theo tuyến đường, xác định phạm vi và độ sâu ngập tính từ 3-6 giờ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm TS Trần Anh Phương và các nhà khoa học (Viện Khoa học Tài nguyên nước) đã phát triển hệ thống cảnh báo lũ, lụt và hạn hán theo thời gian thực trên nền tảng WebGIS. Hệ thống này tự động thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến đo mưa, mực nước, kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và mô hình toán học để đưa ra dự báo chính xác mà không cần vận hành thủ công.

Việc theo dõi mưa bão và cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã và đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh diễn biến khí hậu ngày càng cực đoan. Với sự hỗ trợ của công nghệ, từ cảm biến, AI đến bản đồ số, người dân Việt Nam có thể chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng trước thời tiết cực đoan. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các cơ quan chức năng nâng cao năng lực dự báo, lập kế hoạch ứng phó và xây dựng đô thị an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

Ngày 16/7, Mạng lưới Nghiên cứu Thị trường Độc lập Toàn cầu (WIN) đã công bố Bảng Chỉ số AI Thế giới năm 2025, trong đó Việt Nam vinh dự xếp hạng thứ 6 trong số 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Với 59,2 điểm, Việt Nam đã thể hiện sự xuất sắc trong nhiều hạng mục liên quan đến nhận thức, mức độ chấp nhận, tin tưởng và thái độ với trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo khảo sát do Indochina Research Vietnam thực hiện tại 4 thành phố lớn từ tháng 12/2024 đến tháng 1/2025, với quy mô mẫu 900 người, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Quốc gia này đứng thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI (65,6 điểm) và thứ 5 về mức độ chấp nhận công nghệ này (71,6 điểm). Các chỉ số liên quan đến sự quan tâm, cảm giác thoải mái khi sử dụng và đánh giá tính hữu ích của AI cũng đều vượt mức trung bình thế giới.

Tuy nhiên, mức độ sử dụng thực tế lại khá khiêm tốn. Chỉ số sử dụng AI của Việt Nam đạt 37,6 điểm, xếp thứ 17 trong số 40 quốc gia – thấp nhất trong số các chỉ số thành phần. Dù khoảng 60% người tham gia khảo sát từng dùng AI, chỉ 3% sử dụng hàng ngày. Nhóm người dùng AI chủ yếu nằm trong độ tuổi từ 18-34, đặc biệt tập trung tại TP.HCM và Hà Nội.

Sự chênh lệch giữa các vùng và các nhóm tuổi là rõ rệt. Tại Đà Nẵng, chỉ 1/10 người trong độ tuổi 55–64 từng tiếp xúc với công nghệ AI. Càng lớn tuổi, mức độ sử dụng AI càng giảm – xu hướng này cũng tương đồng với dữ liệu ghi nhận ở các quốc gia khác.

Ông Xavier Depouilly, Tổng Giám đốc Indochina Research Vietnam, nhận định: “Càng trẻ tuổi, mức độ sử dụng AI càng cao, đây là xu hướng toàn cầu mà Việt Nam không nằm ngoài. Dù tần suất sử dụng còn thấp, thế hệ trẻ Việt Nam đang tiếp cận công nghệ mới với tinh thần chủ động, đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số”.

Cùng với sự cởi mở với AI, người Việt cũng thể hiện nhiều lo ngại. 52% người khảo sát lo về cách AI thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân, trong khi 48% lo AI có thể thay thế con người trong công việc. Đáng chú ý, chỉ 36% người tham gia khảo sát bày tỏ lo lắng về khả năng AI tạo ra thông tin sai lệch – mức thấp nhất trong các nhóm quan ngại.

Vị trí thứ 6 trong Bảng Chỉ số AI Thế giới giúp Việt Nam nổi bật trên bản đồ công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định quốc gia này cần hành động mạnh mẽ hơn để hiện thực hóa tiềm năng. Một số đề xuất được nêu ra gồm: Mở rộng khả năng tiếp cận AI ra ngoài các thành phố lớn, đặc biệt tới nhóm dân số lớn tuổi hoặc ít có điều kiện tiếp cận công nghệ; Tăng cường giáo dục, truyền thông về AI để giảm bớt lo ngại và nâng cao hiểu biết xã hội; Xây dựng lòng tin thông qua hệ thống AI minh bạch, an toàn và có hành lang pháp lý rõ ràng.

Việc được xếp hạng cao không nên che mờ thực tế rằng còn một bộ phận lớn người dân chưa tiếp cận được AI. Đây chính là cơ hội để đẩy mạnh việc thử nghiệm, sử dụng và lan tỏa AI rộng rãi hơn. Trong bối cảnh AI ngày càng ảnh hưởng tới cách con người sống và làm việc, Việt Nam được đánh giá là đang ở vị trí thuận lợi để phát triển bền vững, nếu có chiến lược toàn diện và bao trùm.

Nền kinh tế toàn cầu trong nửa đầu năm 2025 đã trải qua nhiều biến động và bất ổn, gây ra những thách thức đáng kể cho các doanh nghiệp. Mặc dù số liệu từ Cục Thống kê cho thấy kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trong 6 tháng đầu năm đạt 219,83 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước, và tăng trưởng GDP đạt mức cao nhất trong 15 năm qua là 7,52%, nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra e dè về前景 kinh doanh trong thời gian tới.

Tại hội thảo “Dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025 – Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp” do Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn và Viện Sáng kiến Việt Nam đồng tổ chức ngày 18/7, ông Lê Phụng Hào, Chủ tịch Công ty Global AAA Consulting, cho biết rằng trong 10 doanh nghiệp ông quan sát, có đến 6-7 doanh nghiệp có tâm lý e dè, tiêu cực trước bối cảnh kinh doanh hiện nay. Ông Hào cho rằng, mặc dù con số xuất khẩu 6 tháng đầu năm có tăng, nhưng chủ yếu là do các doanh nghiệp tranh thủ thời điểm chính sách thuế quan của Mỹ chưa có hiệu lực. Hiện nay, mức thuế bình quân khoảng 20%, thậm chí lên đến 40% với hàng hóa trung chuyển, tạo ra rào cản lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là sang Mỹ – thị trường xuất khẩu lớn nhất và đóng góp tỷ trọng cao trong GDP.

Ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch HĐQT CTCP Secoin, cũng đồng tình rằng nhiều doanh nghiệp đang dần hụt hơi. Không ít doanh nghiệp đã mất đơn hàng do rào cản thuế quan. Thêm vào đó, chính sách từ Mỹ và xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, châu Á của các nền kinh tế lớn như Mỹ và EU khiến môi trường kinh doanh thêm bất ổn. Về động lực trong nước là đầu tư công, dù Chính phủ thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt, nhưng tiến độ giải ngân vẫn rất chậm. Trong hơn 5 tháng đầu năm, TP.HCM mới giải ngân được hơn 10% vốn đầu tư công. Nhiều dự án hạ tầng giao thông, kênh rạch, trường học, bệnh viện tại TP.HCM vẫn đang gặp vướng mắc pháp lý.

Namun, nhìn về 6 tháng còn lại của năm, ông Đinh Hồng Kỳ cho rằng doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội phát triển khi thị trường trong nước tiếp tục ghi nhận những điểm sáng. Đặc biệt, đầu tư công đang được Chính phủ thúc đẩy mạnh mẽ, trong đó có việc cải thiện hạ tầng, nhất là khu vực phía Nam. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đang từng bước tái cấu trúc mô hình hoạt động, chuyển từ tư duy tuyến tính sang tư duy hệ sinh thái mở, giúp giảm phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Các xu hướng như chuyển đổi số và ứng dụng AI cũng mở ra không gian tối ưu trong vận hành, phát triển sản phẩm mới và tiếp cận thị trường theo mô hình mới.

Dù vậy, doanh nghiệp vẫn kỳ vọng có thêm các chính sách hỗ trợ dài hạn từ Chính phủ, đặc biệt là tinh thần vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị nhằm hiện thực hóa các mục tiêu kinh tế chung. Nhìn trong một bức tranh tổng thể toàn bộ khu vực doanh nghiệp, bà Trịnh Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Tài chính), vẫn giữ quan điểm tích cực. Theo bà, khi doanh nghiệp đã nhận diện rõ các thách thức thì cũng đồng nghĩa với việc có sự chủ động hơn trong xây dựng kịch bản ứng phó, từ đó giảm rủi ro và nâng cao khả năng nắm bắt cơ hội.

Trong kịch bản tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8,3-8,5% mà Thủ tướng Chính phủ mới đưa ra, khu vực tư nhân được kỳ vọng sẽ trở thành một động lực tăng trưởng mới, bên cạnh các trụ cột truyền thống. Dự kiến trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 101 tỷ USD cho 6 tháng cuối năm, khu vực tư nhân có thể đóng góp tới 60 tỷ USD, tương đương hơn 50%. Đây là con số rất lớn, phản ánh rõ kỳ vọng vào khu vực doanh nghiệp tư nhân.