Thuốc giả đang trở thành một vấn trở ngại lớn trong xã hội, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống y tế. Mới đây, Cục Quản lý dược thuộc Bộ Y tế đã phát đi cảnh báo về một loại thuốc giả có chứa hoạt chất Theophyllin. Thuốc này được sử dụng để điều trị các bệnh lý liên quan đến hô hấp. Tuy nhiên, hàm lượng hoạt chất trong thuốc chỉ đạt 6,3% so với thông tin được công bố trên nhãn sản phẩm, điều này đồng nghĩa với việc thuốc gần như không có hiệu lực điều trị.

Trong thời gian gần đây, tình trạng thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe không rõ nguồn gốc đang gia tăng tại nhiều địa phương. Bộ Y tế đã yêu cầu tiến hành điều tra nguồn gốc của một lô thuốc dạ dày giả mang nhãn hiệu NEXIUM 40 mg Enterik Kapli Pellet Tablet (Esomeprazol) do không đạt tiêu chuẩn chất lượng.

TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý dược, cho rằng một trong những nguyên nhân chính khiến tình trạng thuốc giả vẫn tồn tại là do chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Ông nhấn mạnh rằng cần nâng cao chế tài xử phạt và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan pháp luật để truy vết và triệt phá tận gốc các đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả.

Bộ Y tế đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và phối hợp chặt chẽ với các bộ phận liên quan như Bộ Công an, Bộ Công thương, Cục Hải quan và các địa phương nhằm siết chặt quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Bộ cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, phân phối, đặc biệt tập trung vào các kênh thương mại điện tử.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã đánh giá cao tính thời sự và ý nghĩa thực tiễn của việc chống thuốc giả. Ông đề nghị các chuyên gia tập trung thảo luận vào hai vấn đề then chốt: hệ thống pháp luật và tổ chức thực hiện. Theo ông, cần rà soát kỹ lưỡng các quy định pháp lý hiện hành để phát hiện các lỗ hổng, từ đó kịp thời bổ sung và hoàn thiện.

Ông Tuyên đặc biệt nhấn mạnh vai trò của ứng dụng công nghệ trong quản lý dược phẩm. Ngành y tế cần đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống thông tin minh bạch, dễ tra cứu cho người dân và cơ sở kinh doanh. Điều này sẽ giúp người dân có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc của thuốc và các sản phẩm y tế khác.

Chống thuốc giả không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế mà còn là cuộc chiến của toàn xã hội. Để đẩy lùi vấn nạn này, cần có chế tài mạnh, công nghệ kiểm soát hiện đại và vai trò cảnh giác từ mỗi người dân.

Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề nhức nhối trên thị trường, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng, nhưng việc xử lý triệt để các vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn do cơ chế hậu kiểm còn bất cập và quy định chưa đồng bộ. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã được chuyển từ khâu tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc vận dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro. Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu lên một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Theo báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm qua, đã có hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm được lấy để kiểm tra, và đã phát hiện ra nhiều mẫu không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường. Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn. Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Ngày 19/7, một số thông tin đáng chú ý về thị trường đã được công bố, bao gồm việc phát hiện một kho thuốc tân dược giả tại Thanh Hoá, thông tin về việc thu hồi khẩn cấp sản phẩm Dầu mù u Thái Dương và gần 32.000 cơ sở áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền tại TP.HCM.

Cụ thể, tại tỉnh Thanh Hoá, Chi cục Quản lý thị trường vừa phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa khám xét một kho hàng tại phường Hạc Thành và phát hiện nhiều sản phẩm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm có dấu hiệu hết hạn sử dụng, chưa được đăng ký lưu hành và có dấu hiệu là hàng giả. Kết quả khám phát hiện, kho hàng chứa 7 nhóm sản phẩm gồm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm có dấu hiệu hết hạn sử dụng, chưa được đăng ký lưu hành và có dấu hiệu là hàng giả.

Đội Quản lý thị trường số 9, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc, tang vật vi phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Sau quá trình điều tra ban đầu, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh và quyết định khởi tố bị can theo quy định của pháp luật.

Về thông tin thu hồi sản phẩm Dầu mù u Thái Dương, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, đã ra thông báo yêu cầu thu hồi, tiêu hủy 4 lô sản phẩm trên toàn quốc do không đạt tiêu chuẩn về thể tích và không rõ nguồn gốc xuất xứ. Cơ quan này cũng yêu cầu các Sở Y tế trên cả nước khẩn trương thông báo đến các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm ngừng phân phối các lô vi phạm, thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm. Đồng thời, phối hợp cơ quan chức năng truy tìm nguồn gốc và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan.

Tại TP.HCM, tính đến ngày 30/6, đã có 31.462 cơ sở kinh doanh áp dụng hình thức hóa đơn điện tử, với tổng cộng 616 triệu hóa đơn được phát hành. Tổng thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm đạt 294.138 tỷ đồng, bằng 58,61% dự toán, tăng 9,58% so với cùng kỳ năm 2024.

Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền tại các cơ sở kinh doanh tại TP.HCM được xem là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý thuế và ngăn chặn buôn lậu, trốn thuế. Đồng thời, việc thu hồi sản phẩm Dầu mù u Thái Dương và phát hiện kho thuốc tân dược giả tại Thanh Hoá cũng cho thấy sự quyết liệt của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.