Thị trường chứng khoán châu Á đã trải qua một phiên giao dịch sáng ngày 1/8 với đà giảm đồng loạt, sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế cao đối với hàng loạt đối tác thương mại. Động thái này diễn ra vào tối ngày 31/7 theo giờ Mỹ, khi ông Trump ký sắc lệnh hành pháp áp mức thuế nhập khẩu từ 10% đến 41% đối với hàng hóa từ hàng chục quốc gia.

Ấn Độ là một trong những quốc gia chịu mức thuế cao nhất với 25%, tiếp theo là Đài Loan (Trung Quốc) với 20%, Thái Lan với 19%, và Hàn Quốc với 15%. Ngoài ra, thuế với hàng hóa Canada cũng tăng từ 25% lên 35% đối với các mặt hàng không nằm trong khuôn khổ hiệp định USMCA. Mexico tạm thời được miễn áp thuế cao hơn trong 90 ngày để tiếp tục đàm phán thương mại.

Chuyên gia phân tích Tony Sycamore từ IG nhận định rằng phản ứng của thị trường vẫn tương đối ôn hòa, một phần nhờ vào các thỏa thuận thương mại gần đây của Mỹ với EU, Nhật Bản và Hàn Quốc đã giúp giảm tác động tiêu cực. Ông cũng cho rằng giới đầu tư có lẽ đang kỳ vọng rằng các mức thuế mới này vẫn có thể được thương lượng lại hoặc giảm dần theo thời gian.

Trước thông tin về các mức thuế mới, chỉ số MSCI khu vực châu Á – Thái Bình Dương (trừ Nhật Bản) đã giảm 0,7%, kết thúc tuần giảm 1,8%. Thị trường Hàn Quốc giảm mạnh nhất với chỉ số KOSPI lao dốc 3%, trong khi Đài Loan (Trung Quốc) mất 0,9%. Chỉ số Nikkei225 của Nhật Bản cũng giảm 0,4%, cổ phiếu blue-chip Trung Quốc gần như đi ngang, còn chỉ số Hang Seng của Hong Kong nhích nhẹ 0,2%.

Tại châu Âu, hợp đồng tương lai EURO STOXX50 giảm 0,2%. Trên thị trường Mỹ, hợp đồng tương lai Nasdaq và S&P500 cùng giảm 0,2%, sau khi kết quả kinh doanh quý II của Amazon gây thất vọng, khiến cổ phiếu hãng này sụt 6,6% sau giờ giao dịch. Ngược lại, Apple công bố doanh thu vượt xa kỳ vọng trong quý II, nhờ người tiêu dùng mua iPhone sớm để tránh thuế, khiến cổ phiếu Apple tăng 2,4% trong phiên giao dịch ngoài giờ.

Hiện tại, các nhà đầu tư đang theo dõi dữ liệu việc làm tháng 7, dự kiến công bố trong ngày, để tìm kiếm thêm tín hiệu về chính sách tiền tệ của Fed. Dự báo cho thấy nền kinh tế Mỹ có thể tạo thêm 110.000 việc làm mới, trong khi tỷ lệ thất nghiệp có khả năng tăng nhẹ từ 4,1% lên 4,2%.

Trước đó, dữ liệu cho thấy lạm phát tại Mỹ tiếp tục tăng trong tháng 6 – một phần do ảnh hưởng từ các mức thuế quan mới. Trong khi đó, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần cho thấy thị trường lao động vẫn vững vàng. Những yếu tố này đang làm giảm kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất trong thời gian tới.

Công cụ FedWatch của CME ghi nhận xác suất Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 9 chỉ còn 39%, giảm mạnh so với mức 65% trước cuộc họp chính sách hôm 30/7.

Trên thị trường tiền tệ, đồng USD tăng mạnh trong bối cảnh triển vọng hạ lãi suất suy yếu. Chỉ số DXY đo sức mạnh đồng USD với rổ tiền tệ chính đã tăng 2,5% trong tuần, đạt 100,1 điểm, mức cao nhất trong hai tháng và là tuần tăng mạnh nhất kể từ cuối năm 2022.

Đồng yen Nhật giảm mạnh nhất trong phiên đêm qua, tỷ giá USD/JPY tăng 0,8% lên 105,7 – cao nhất kể từ tháng 3. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản giữ nguyên lãi suất và nâng dự báo lạm phát ngắn hạn, nhưng Thống đốc Kazuo Ueda tiếp tục duy trì lập trường ôn hòa.

Đồng CAD gần như không phản ứng với tin tức thuế, sau khi đã giảm 1% trong tuần qua và chạm đáy 10 tuần.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm nhích nhẹ 1 điểm cơ bản lên 3,374% sau khi giảm 2 điểm hôm trước.

Giá dầu thô ổn định sau phiên điều chỉnh giảm 1%. Dầu WTI tăng 0,1% lên 69,36 USD/thùng; dầu Brent nhích nhẹ 0,2% lên 71,84 USD/thùng. Trong khi đó, giá vàng giao ngay gần như không đổi, giao dịch quanh mức 3286 USD/ounce.

Các thỏa thuận thương mại gần đây giữa Mỹ với Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) đã mang lại sự ổn định chính sách thuế quan, nhưng đồng thời cũng đặt người tiêu dùng Mỹ vào tình thế phải đối mặt với nguy cơ tăng giá ô tô. Việc áp thuế nhập khẩu với xe và linh kiện từ các quốc gia này dự kiến sẽ đẩy giá trung bình của xe mới lên trên 50.000 USD.

Thị trường tài chính Mỹ đã có phản ứng tích cực khi Tổng thống Donald Trump công bố các thỏa thuận thương mại mới với Nhật Bản và EU. Mức thuế nhập khẩu 15% đối với phần lớn hàng hóa từ hai khu vực này được xem là thấp hơn so với kỳ vọng của nhiều chuyên gia, giúp tránh được nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại toàn diện.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng người tiêu dùng sẽ là bên gánh chịu phần lớn chi phí gia tăng do thuế. Ngành công nghiệp ô tô là một trong những lĩnh vực bị tác động mạnh nhất, khi xe hơi và linh kiện nhập khẩu từ Nhật Bản và châu Âu chiếm tỷ trọng lớn trong thị trường ô tô Mỹ.

Khi các mặt hàng này phải chịu mức thuế 15%, chi phí sản xuất và lắp ráp xe cũng sẽ tăng theo. Điều này có thể dẫn đến việc giá bán lẻ của xe mới tiếp tục leo thang, gây thất vọng cho người tiêu dùng Mỹ đang trông chờ giá xe giảm sau thời kỳ tăng nóng hậu đại dịch.

Các chuyên gia ước tính rằng nếu xu hướng tăng thuế tiếp tục với các đối tác thương mại khác như Canada, Mexico và Hàn Quốc, giá trung bình của một chiếc ô tô mới tại Mỹ có thể vượt mốc 50.000 USD. Đây là một con số đáng lo ngại với tầng lớp trung lưu.

Mỹ là một trong những thị trường tiêu thụ ô tô lớn nhất thế giới nhưng không tự sản xuất tất cả. Một lượng lớn ô tô đang lưu thông tại Mỹ có xuất xứ từ Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc… hoặc được lắp ráp trong nước nhưng sử dụng các bộ phận nhập khẩu từ các quốc gia này.

Việc phụ thuộc nhiều vào nguồn cung quốc tế khiến ngành ô tô Mỹ dễ bị ảnh hưởng khi có thay đổi về chính sách thương mại. Mỗi khi thuế nhập khẩu tăng, các nhà sản xuất thường phải cân nhắc chuyển phần chi phí tăng đó sang giá bán lẻ để bảo vệ lợi nhuận.

Hiện nay, Mỹ vẫn đang trong quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại mới với Canada, Mexico và Hàn Quốc – những quốc gia cũng có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu. Nếu chính quyền Trump tiếp tục áp thuế tương tự lên các nước này, giá ô tô chắc chắn sẽ tăng thêm.

Trong tương lai, người tiêu dùng Mỹ có thể buộc phải thay đổi thói quen mua xe, chuyển sang mua xe cũ thay vì xe mới, hoặc chuyển sang những dòng xe rẻ hơn, ít tiện nghi hơn. Ngược lại, các hãng sản xuất trong nước như Ford hoặc GM có thể được hưởng lợi tạm thời vì hàng nhập khẩu trở nên kém cạnh tranh hơn.

Tuy nhiên, về dài hạn, việc tạo rào cản thương mại có thể ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của toàn ngành ô tô Mỹ và làm chậm đổi mới công nghệ.