UBND xã Hà Trung, huyện Hà Trung (tỉnh Thanh Hóa) đã nhận được đơn kiến nghị từ 21 hộ dân thuộc tiểu khu 3, phản ánh về tình trạng lấn chiếm đất công và làm đường giao thông bị cản trở. Để làm rõ nội dung phản ánh trong đơn, chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu sự việc tại tiểu khu 3, xã Hà Trung.

Được biết, vào năm 1990, thị trấn Hà Trung (cũ) đã bán đất ở cho 23 gia đình thuộc khu chợ Ga (nay là tiểu khu 3), với hướng quay về phía đường sắt. Đồng thời, nhằm tạo điều kiện cho người dân các lô đất phía sau đi lại thuận lợi, thị trấn Hà Trung đã mở một tuyến đường nối từ Quốc lộ 1A đến hành lang đường sắt. Tuy nhiên, do tuyến đường này là đường cụt và sát hành lang đường sắt nên người dân ít đi lại.

Đến ngày 12/12/1996, gia đình ông Cao Phú Yên có đơn gửi Chủ tịch UBND thị trấn Hà Trung và khu trưởng tiểu khu 3 xin được mượn phần đất cuối tuyến đường để tăng gia sản xuất. Sau đó, gia đình ông Yên đã sử dụng phần đất trên từ năm 1996 đến nay và xây dựng cổng kiên cố. Thời gian gần đây, do phát sinh nhu cầu đi lại nhiều hơn, các hộ dân giáp hành lang đường sắt đã đến gặp gỡ trao đổi, vận động gia đình ông Yên trả lại đất công là đường đi của khu dân cư nhưng không thành.

Ông Đỗ Văn Việt – đại diện cho 21 hộ dân, bức xúc cho biết: “Nhiều năm nay, gia đình ông Yên đã lấn chiếm một phần đường giao thông ngõ 11 để sử dụng vào mục đích riêng. Các hộ dân chúng tôi đề nghị chính quyền xã Hà Trung sớm giải quyết triệt để sự việc trên, trả lại đường giao thông cho người dân chúng tôi được hưởng lợi”.

Làm việc với chính quyền xã Hà Trung, chúng tôi được biết, sau khi tiếp nhận đơn kiến nghị của các hộ dân tiểu khu 3, đầu tháng 5/2025, thị trấn Hà Trung đã thành lập tổ công tác tiến hành kiểm tra hệ thống bản đồ địa chính, đường giao thông và thực tế tại khu dân cư. Qua kiểm tra, tuyến đường ngõ 11 vẫn đảm bảo lưu thông cho các hộ dân tiếp giáp với hành lang đường sắt. Tuy nhiên, phần đất quy hoạch đường giao thông giáp với nhà ông Yên hiện đã được rào chắn và xây dựng cổng kiên cố.

Xét thấy đây là hành vi lấn chiếm đất công, thị trấn Hà Trung đã có văn bản yêu cầu gia đình ông Yên tháo dỡ công trình hiện đang có trên đất, trả lại hiện trạng ban đầu của đất giao thông. Tuy nhiên, vào ngày 18/7/2025, khi chúng tôi cùng đại diện lãnh đạo xã Hà Trung đến gặp gỡ các hộ dân, thì công trình cổng ngõ, rào chắn đang có trên đất lấn chiếm vẫn chưa được gia đình ông Yên tháo dỡ.

Ông Đỗ Văn Vinh, Chánh Văn phòng UBND xã Hà Trung, cho biết: “Trong thời gian tới, xã Hà Trung tiếp tục yêu cầu gia đình ông Yên thực hiện nghiêm túc việc tháo dỡ công trình được xây dựng trên đất lấn chiếm và trả lại đất cho Nhà nước quản lý. Sau khi giải tỏa phần đất lấn chiếm, chính quyền xã sẽ rào chắn nhằm tránh các hộ dân vi phạm hành lang đường sắt”.

Trước tình hình trên, để giải quyết dứt điểm kiến nghị của các hộ dân tiểu khu 3, chính quyền xã Hà Trung cần vào cuộc quyết liệt hơn trong việc yêu cầu hộ ông Yên tháo dỡ các công trình, di chuyển cây cối, hoa màu trên đất lấn chiếm, sớm trả lại đất công cho Nhà nước. Điều này còn góp phần giảm tình trạng đơn thư kéo dài, mất an ninh trật tự tại cơ sở.

Khổ sở vì đường đi bị hàng xóm cản trở

Nhiều người gặp rắc rối khi mảnh đất của mình không có lối đi riêng mà phải đi chung với hàng xóm. Anh Đặng Duy Linh sở hữu một mảnh đất ở xã Ngọc Hòa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội, mua với giá 6 tỷ đồng để đầu tư. Tuy nhiên, sau khi mua, anh phát hiện ra rằng lối đi vào mảnh đất này là ngõ chung và bị hàng xóm phản đối.

Nhiều người rơi vào tình cảnh khó khăn khi không có lối đi riêng vào nhà đất của mình, và việc tranh chấp với hàng xóm trở nên gay gắt.

Anh Linh tìm hiểu và biết rằng mảnh đất này được chia từ lô đất lớn và con ngõ là đất của nhà bên cạnh cho đi nhờ. Tuy nhiên, khi anh làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hàng xóm lại cho rằng ngõ là của họ và anh không có quyền đi ngõ này.

“Muốn bán đất cũng không ai dám mua. Hàng xóm dựng cổng sắt chắn ngang ngõ, mở quán trà đá án ngữ lối vào, rồi treo biển ‘Khu vực tranh chấp, cấm đi lại’. Mỗi lần dẫn khách đến xem đất, khách không quay trở lại”, anh Linh kể lại.

Hàng xóm xây tường bịt lối đi

Tương tự, chị Kim Anh ở xã Kim An, huyện Thanh Oai, Hà Nội cũng gặp phải tình cảnh tương tự khi mảnh đất của chị bị hàng xóm xây tường chắn lối đi do tranh chấp lối đi chung.

“Trước đây, nhà tôi chưa có nhu cầu sử dụng đến ngõ số 2, nên không đi lối đó. Khi có ý định mở lối đi ngõ số 2, gia đình tôi đã hỏi chính quyền về nguồn gốc và được biết, đây là đất công cộng do Nhà nước quản lý”, chị Kim Anh nói.

Tuy nhiên, sau khi mở lối đi sang ngõ số 2, nhà hàng xóm không để cho gia đình chị Kim Anh sử dụng, họ xây bịt lối đi và khẳng định là đất “các cụ để lại”.

Cẩn trọng để tránh phiền toái

Ông Trần Tiến Thành, chuyên gia môi giới bất động sản cho biết, việc mua đất mà không có đường đi hợp pháp có thể dẫn đến nhiều rắc rối. “Mảnh đất dù đẹp nhưng không có đường đi hợp pháp thì không thể tách thửa, không được xây dựng, không thể công chứng sang tên bình thường và không thể bán lại dễ dàng”, ông Thành nói.

Ông Quốc Bảo, đại diện sàn phân phối nhà đất Kim Điền cảnh báo: “Mua đất không có đường đi tiềm ẩn nhiều rủi ro và không phải lựa chọn tốt nhất cho việc định cư lâu dài”.

Có thể yêu cầu mở lối đi?

Luật sư Nguyễn Thụy Hân cho biết, theo quy định tại khoản 1 Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015, chủ sở hữu thửa đất bị vây bọc bởi các bất động sản khác, không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu đất liền kề dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Việc mở lối đi có thể yêu cầu đền bù hoặc không phải đền bù, tùy thuộc vào hai bên thỏa thuận và hoàn cảnh cụ thể.