Lật sang trang mới với Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1-7, hàng loạt thay đổi tích cực đã được áp dụng cho người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT). Đáng chú ý, Luật đã bổ sung thêm các trường hợp cho phép người tham gia BHYT được hoàn trả lại khoản tiền đã đóng. Thông tin chi tiết đã được Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam quy định cụ thể.

Theo quy định tại Điều 20 Văn bản hợp nhất số 2525/VBHN-BHXH, có 4 trường hợp người tham gia BHYT được hoàn trả khoản tiền đã đóng. Thứ nhất, khi người tham gia được cấp thẻ BHYT theo nhóm mới, dẫn đến phải điều chỉnh giảm giá trị thẻ BHYT đã cấp trước đó. Ví dụ điển hình là trường hợp một người ban đầu tham gia BHYT hộ gia đình, sau đó bắt đầu làm việc tại một doanh nghiệp và được công ty đóng BHYT. Hệ quả là thẻ BHYT hộ gia đình sẽ mất hiệu lực vì thẻ mới cấp có mức ưu tiên cao hơn. Người dân sẽ được hoàn lại số tiền đã đóng tương ứng với thời gian chưa sử dụng.

Thứ hai, khi Nhà nước điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, những người thuộc nhóm được hưởng mức hỗ trợ cao hơn sẽ được hoàn trả phần chênh lệch so với khoản tiền đã đóng trước đó. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi chính sách mới có hiệu lực và mức hỗ trợ cao hơn mức người dân đã tự chi trả.

Thứ ba, trong trường hợp người mua thẻ BHYT qua đời trước thời điểm thẻ có hiệu lực, thân nhân của người đã mất sẽ được hoàn lại toàn bộ số tiền đã đóng cho thẻ BHYT chưa sử dụng. Đây là một chính sách nhân văn nhằm hỗ trợ gia đình người mất trong việc sử dụng khoản tiền đã đóng.

Thứ tư, người tham gia đóng trùng BHYT cũng sẽ được hoàn trả theo quy định tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH năm 2017. Số tiền đóng trùng sẽ được hoàn trả một cách minh bạch và rõ ràng.

Về cách tính số tiền được hoàn trả, BHXH Việt Nam cho biết sẽ dựa trên mức phí BHYT đã đóng và thời gian thẻ chưa được sử dụng. Thời gian này được tính từ thời điểm thẻ BHYT thuộc nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng, thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực về việc tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, hoặc thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng đối với người đã tử vong trước khi thẻ có hiệu lực.

Để hoàn trả tiền đóng BHYT, người tham gia hoặc thân nhân cần thực hiện theo các bước sau: lập tờ khai TK1-TS và nộp hồ sơ tới cơ quan BHXH; cơ quan BHXH tiếp nhận và xử lý hồ sơ; cuối cùng, người tham gia nhận kết quả giải quyết. Hồ sơ có thể được nộp qua nhiều hình thức linh hoạt như giao dịch điện tử, gửi bưu chính, nộp trực tiếp tại Bộ phận tiếp nhận hồ sơ của cơ quan BHXH nơi quản lý hoặc nơi cư trú, hoặc tại trung tâm phục vụ hành chính công các cấp.