Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa có thông tin làm rõ về việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đối với hộ kinh doanh. Nghị định 70/2023/NĐ-CP quy định việc áp dụng hóa đơn điện tử này là bắt buộc đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên và hoạt động trong các lĩnh vực như bán lẻ, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, vận tải, giải trí…

Nhiều hộ kinh doanh hiểu nhầm về quy định hóa đơn điện tử

[Caption align=”aligncenter” width=”650″] Hàng nghìn hộ kinh doanh ngừng hoạt động do hiểu nhầm quy định[/caption]

Theo thống kê, hiện cả nước có 37.576 hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, chiếm khoảng 1% trong tổng số hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh. Tuy nhiên, tại TP HCM, tháng 5/2025 có 3.763 hộ ngừng hoạt động, nhưng chỉ 440 trong số đó thuộc diện bắt buộc theo quy định.

Cục Thuế cho rằng, do thông tin chưa đầy đủ hoặc bị hiểu sai, tâm lý hoang mang đã lan rộng trong cộng đồng hộ kinh doanh. Nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ, thậm chí không thuộc diện điều chỉnh, đã chọn cách tạm ngừng kinh doanh do lo ngại hoặc hiểu nhầm rằng tất cả đều phải triển khai công nghệ máy tính tiền.

Thực tế, quy định về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền chỉ áp dụng đối với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên và hoạt động trong một số lĩnh vực cụ thể. Với các hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm, quy định này không gây ảnh hưởng.

Ngành thuế khẳng định, việc áp dụng hóa đơn điện tử có kết nối chuyển dữ liệu về cơ quan thuế không làm thay đổi chính sách thuế hiện hành đối với hộ và cá nhân kinh doanh. Điểm thay đổi duy nhất là cơ sở xác định doanh thu thực tế, giúp cơ quan thuế xác định mức thuế khoán sát hơn với thực tế phát sinh.

Ngoài yếu tố hiểu nhầm, nhiều hộ kinh doanh còn nghỉ bán do tâm lý e ngại bị kiểm tra trong bối cảnh các lực lượng chức năng tăng cường xử lý vi phạm về buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại.

Trước tình hình này, chi cục thuế các địa phương đã gửi thư đến hộ kinh doanh, khẳng định không có chủ trương tăng thuế hay gây khó khăn, đồng thời nhấn mạnh việc triển khai hóa đơn điện tử là bước đi cần thiết để đảm bảo môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng.

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp đang được coi là một giải pháp quan trọng để thúc đẩy kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, liệu điều này có khiến Việt Nam trở thành quốc gia có nhiều CEO nhất thế giới?

Thời gian gần đây, việc lãnh đạo đất nước ra chủ trương khuyến khích chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp đã khiến nhiều người bàn tán. Mục tiêu đến năm 2030 có thêm 1 triệu doanh nghiệp đã tạo ra những kỳ vọng mới cho nền kinh tế.

Trước khi đi vào chi tiết, cần khẳng định rằng việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp không đơn giản là việc thay đổi tên gọi. Nó liên quan đến việc thay đổi tư duy và cách tiếp cận đối với kinh doanh.

Theo số liệu của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), tính đến hết năm 2022, Indonesia có 65,47 triệu doanh nghiệp, Ấn Độ có 63,4 triệu doanh nghiệp, trong khi Hàn Quốc có 7,54 triệu doanh nghiệp. Điều này cho thấy Việt Nam còn nhiều khoảng cách so với các nước khác.

Một thực tế là trong 6 nước lớn nhất ASEAN và 3 nước Đông Bắc Á, Việt Nam đang là quốc gia có tỷ lệ số doanh nghiệp trên tổng dân số thấp nhất, chỉ chưa đến 1%. Trong khi đó, Philippines là 1,1%, Nhật Bản là 2,98%, Malaysia là 3,52%, Singapore là 4,83%, Thái Lan là 4,86%, Đài Loan là 7,14%, Hàn Quốc là 14,23% và Indonesia là 23,18%.

Tư duy “doanh nghiệp là phải lớn” và “CEO là oách” đã ăn sâu vào cách nghĩ của nhiều người. Tuy nhiên, bản chất của doanh nghiệp là “tổ chức tham gia vào các hoạt động sản xuất, thương mại và nghề nghiệp có thu tiền”.

Hộ kinh doanh cũng sản xuất, thương mại và nghề nghiệp như doanh nghiệp, và hầu hết các quốc gia đều không tồn tại loại hình “hộ kinh doanh”. Với họ, kinh doanh là doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ.

Khi nói số doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam chiếm 98% tổng số doanh nghiệp, nhiều người nghĩ rằng con số này là rất lớn. Tuy nhiên, hầu hết các nước có tỷ lệ doanh nghiệp vừa và nhỏ lên đến 99,5%, thậm chí 99,9%. Nếu tính cả 5 triệu hộ kinh doanh là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, tỷ lệ này của Việt Nam mới đạt con số tương tự.

Việc bỏ hình thức hộ kinh doanh và chuyển hết thành doanh nghiệp là điều cần thiết để thúc đẩy kinh tế. Điều này không chỉ giúp tăng số lượng doanh nghiệp mà còn giúp thay đổi tư duy và cách tiếp cận đối với kinh doanh.

Quốc hội bàn về giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh trong bối cảnh thay đổi chính sách thuế.

Chiều 17/6, Quốc hội thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024 và những tháng đầu năm 2025.

Liên quan đến vấn đề thuế khoán, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) cho biết nước ta có gần 5 triệu hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, trong đó hơn 2,5 triệu hộ có đăng ký mã số thuế.

Theo ông Nghĩa, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Nghị quyết số 198 của Quốc hội quy định hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho biết, từ khi chính sách mới được ban hành, nhiều hộ kinh doanh tỏ ra hoang mang và không nhận chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt.

Ông Đồng đề nghị cần tăng cường truyền thông để người dân hiểu đúng về chính sách mới. Đồng thời, cần hỗ trợ các hộ kinh doanh về thủ tục khai thuế cho đến khi họ làm được.

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) nhấn mạnh công tác thực thi pháp luật mới là vấn đề cần quan tâm. Ông kiến nghị cần có công cụ để đánh giá năng lực và trách nhiệm của cán bộ công chức.