Một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ thông tin bất ngờ về nguồn gốc của khoai tây hiện đại. Tổ tiên của loài cây này là kết quả của sự lai ghép tự nhiên giữa một loài cà chua hoang và một họ hàng xa có tên Etuberosum, xảy ra cách đây 9 triệu năm. Sự kiện này đã tạo ra một loài thực vật mới có khả năng hình thành củ, cơ quan lưu trữ dinh dưỡng giúp cây trồng thích nghi với môi trường lạnh giá dần tại dãy Andes.

Nhóm các nhà sinh học tiến hóa và chuyên gia giải mã gene quốc tế đã công bố phát hiện của mình trên tạp chí khoa học Cell. Họ đã phân tích 450 bộ gene từ các giống khoai tây hoang và thuần hóa, và kết quả cho thấy khoảng 14 triệu năm trước, cà chua hoang và Etuberosum từng cùng tách ra từ một tổ tiên chung. Đến khoảng 9 triệu năm trước, sự lai giống tự nhiên giữa hai nhánh này đã tạo ra loài cây có khả năng mọc củ, tiền thân của khoai tây hiện đại.

Etuberosum chỉ gồm 3 loài, có hình dáng hoa và lá giống khoai tây nhưng không mọc củ. Các loài này hiện nay chỉ xuất hiện ở một số nơi biệt lập như đảo Juan Fernández giữa Thái Bình Dương và rừng nhiệt đới ở Chile. Việc tiến hóa để mọc củ đã giúp khoai tây có lợi thế vượt trội trong môi trường khắc nghiệt, từ đó mở rộng chủng loài và tạo nên sự đa dạng phong phú như ngày nay.

Giáo sư Sanwen Huang, chủ tịch Viện Khoa học nông nghiệp nhiệt đới Trung Quốc, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ rằng khám phá gene ẩn sau củ khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới thích nghi tốt hơn với biến đổi khí hậu, sâu bệnh hay khô hạn. Hiện đã có hơn 100 loài khoai tây hoang mọc củ, dù không phải loài nào cũng ăn được do chứa độc tố.

Khoai tây hiện là cây lương thực quan trọng thứ ba toàn cầu, chỉ sau lúa mì và lúa gạo, góp phần vào 80% lượng calo nhân loại tiêu thụ. Hiểu được nguồn gốc tiến hóa của khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới với đặc tính tốt hơn. Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc (FAO) đã quyết định lấy năm 2008 là Năm quốc tế khoai tây, nhằm tôn vinh giá trị của loại củ này.

Khoai tây vẫn là cứu cánh tại nhiều vùng khô hạn, mùa hè ngắn và địa hình cao, nơi mà lúa hay ngô không thể trồng được. Và nguồn gốc kỳ lạ của loài củ này, một sự kết hợp tình cờ giữa hai giống cây chẳng liên quan, lại chính là điều khiến nó đặc biệt.

Nhà khoa học người Mỹ Stacy Andersen đã dành hơn hai thập kỷ để nghiên cứu cuộc sống của những người sống trên 100 tuổi, với mục tiêu khám phá những bí quyết sống thọ đặc biệt. Là đồng giám đốc của Dự án Nghiên cứu Những người Trăm tuổi New England, bà đã có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với hàng trăm cụ ông, cụ bà trên 100 tuổi để tìm hiểu bí mật giúp họ duy trì sức khỏe lâu dài.

Theo Stacy Andersen, mặc dù yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc sống thọ trăm tuổi, nhưng những thói quen lành mạnh mới là yếu tố then chốt giúp con người khỏe mạnh khi đã cao tuổi. Dựa trên kết quả nghiên cứu của mình, chuyên gia về tuổi thọ này đã áp dụng ba thói quen chính vào cuộc sống hằng ngày để duy trì sức khỏe và sự trẻ trung.

Trước hết, Stacy Andersen bắt đầu học chèo thuyền – một hoạt động mà bà cho rằng vừa kích thích trí óc vừa giúp vận động cơ thể. Bà khuyến khích mọi người theo đuổi những sở thích mới và cho rằng nên bắt đầu ngay bây giờ. Nhiều cụ bà, cụ ông trăm tuổi mà bà từng gặp bắt đầu học vẽ tranh khi đã lớn tuổi. Việc làm mới trí não bằng các hoạt động khác nhau sẽ giúp củng cố và xây dựng các liên kết thần kinh – yếu tố số một giúp não bộ khỏe mạnh.

Thứ hai, chuyên gia nghiên cứu tuổi thọ này luôn duy trì thói quen vận động hằng ngày, xen kẽ giữa những buổi đi bộ đường dài cùng chú chó của mình và chạy bộ trên máy. Bà nhận thấy phần lớn những người trăm tuổi đều năng động, nhiều người vẫn sống độc lập ở độ tuổi 90. Họ thường tiếp tục lái xe lâu hơn trung bình 10 năm và làm việc lâu hơn người đồng trang lứa khoảng 5 năm. Việc duy trì hoạt động thể chất không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn giúp tinh thần sảng khoái và thoải mái.

Cuối cùng, Stacy Andersen nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các mối quan hệ xã hội và kết nối với cộng đồng. Những người sống thọ thường có xu hướng duy trì các mối quan hệ xã hội tích cực và tham gia vào các hoạt động cộng đồng. Điều này không chỉ giúp họ có được sự hỗ trợ và yêu thương từ những người xung quanh mà còn giúp họ cảm thấy có ích và được kết nối với xã hội.

Thông qua các nghiên cứu và kinh nghiệm của mình, Stacy Andersen hy vọng rằng mọi người có thể học hỏi và áp dụng những thói quen lành mạnh vào cuộc sống hằng ngày để có thể sống thọ và khỏe mạnh. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, tích cực và kết nối với cộng đồng sẽ giúp con người có thể tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn và ý nghĩa.