Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa ban hành văn bản số 3022/SVHTT-QLDSVH, yêu cầu UBND các xã và các đơn vị quản lý di tích, danh thắng trên địa bàn thành phố Hà Nội tăng cường phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh.

Thực hiện Công điện số 3550/CĐ-BVHTTDL ngày 19/7/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) và chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội về việc tập trung ứng phó với bão số 3 năm 2025, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu các địa phương và đơn vị khẩn trương triển khai các biện pháp phòng, chống và khắc phục hậu quả do bão lũ gây ra.

Cụ thể, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đề nghị UBND các xã, phường thuộc thành phố Hà Nội; Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội; các Ban Quản lý di tích: Di tích Danh thắng Hà Nội, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Nhà tù Hoả Lò chỉ đạo các phòng, ban chức năng triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Bộ VHTTDL và thành phố về công tác ứng phó bão số 3.

Các địa phương và đơn vị cần kiểm tra, rà soát hệ thống cấp điện trong di tích; chủ động triển khai phương án bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn quản lý; tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có cảnh báo lũ.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tránh xảy ra sự cố tại các di tích nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do bão lũ gây ra. Các địa phương cần lập sơ đồ vị trí, danh mục thống kê các di vật, hiện vật bị hư hại sau khi sự cố xảy ra, làm cơ sở đối chiếu, phục hồi, khắc phục hậu quả và xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan (nếu có).

Đặc biệt, đối với các di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nằm gần sông, hồ cần có biện pháp phòng chống thiên tai, ngập lụt. Đối với các di tích đang hạ giải hoặc đang trong quá trình thi công, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả để tránh thiệt hại do bão lũ gây ra, bảo đảm an toàn trong suốt thời gian tu bổ, tôn tạo di tích.

Với các di tích ven sông, cần chủ động theo dõi sát diễn biến lũ qua các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo từ chính quyền địa phương, bộ, ngành liên quan để kịp thời có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai các phương án ứng phó lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư để di dời hiện vật, đồ thờ tự, tài liệu quan trọng đến nơi an toàn; tổ chức khắc phục hậu quả theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, Sở yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường như: duy trì quét dọn vệ sinh thường xuyên tại di tích; bố trí điểm thu gom, vận chuyển rác thải đúng quy định; đảm bảo cảnh quan di tích xanh, sạch, đẹp.

Đồng thời, các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, nhằm ổn định tình hình liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại di tích; kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân, Tiểu ban Quản lý di tích thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai và việc tu bổ, phục hồi di tích đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành.

Trong bối cảnh tỉnh Ninh Bình đang tích cực triển khai các chủ trương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy quản lý và tối ưu hóa nguồn lực cho phát triển kinh tế – xã hội, phường Tây Hoa Lư mới đây đã được thành lập. Đây là một đơn vị hành chính cấp xã mới, được hình thành từ sự hợp nhất của nhiều địa phương giàu bản sắc văn hóa, đặt trong khu vực Cố đô Hoa Lư lịch sử và được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt mới cho sự phát triển của tỉnh.

Với diện tích tự nhiên lên đến 84,96 km² và dân số gần 47.000 người, phường Tây Hoa Lư trở thành một trong những phường có diện tích lớn nhất tỉnh Ninh Bình. Không chỉ có lợi thế về địa lý và dân số, nơi đây còn hội tụ nhiều yếu tố quan trọng về nhân văn, văn hóa và lịch sử. Sự kết hợp giữa truyền thống lịch sử và nhịp sống hiện đại tại Tây Hoa Lư mở ra những cơ hội lớn cho việc phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa, đồng thời mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho người dân.

Chủ trương thành lập phường Tây Hoa Lư nằm trong chiến lược lớn của Chính phủ về việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã, hướng tới mục tiêu tối ưu hóa bộ máy quản lý và nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế – xã hội. Với bối cảnh sự hợp nhất của các tỉnh, thành trong khu vực như Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định, việc hình thành phường Tây Hoa Lư thể hiện bước đi chiến lược nhằm khai thác potencial và thế mạnh của vùng lõi di sản, tạo điểm tựa quan trọng cho phát triển đô thị di sản thiên niên kỷ lẫn công nghiệp văn hóa trong tương lai.

Một trong những thế mạnh vượt trội của phường Tây Hoa Lư là diện tích rộng lớn và dư địa phát triển, tạo điều kiện thuận lợi trong quy hoạch không gian đô thị và bố trí hạ tầng hiện đại. Bên cạnh đó, nơi đây còn có tiềm năng lớn trong việc bảo tồn và khai thác giá trị di sản văn hóa – thiên nhiên nhằm phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Điểm nhấn quan trọng là di tích quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư nằm trong địa phận phường, mở ra nhiều cơ hội cho việc phát triển du lịch và bảo tồn di sản văn hóa tại khu vực.

Với nền tảng văn hóa đa dạng và phong phú, do được hợp nhất từ nhiều địa phương có truyền thống lịch sử và văn hóa lâu đời, phường Tây Hoa Lư sở hữu sự giao thoa độc đáo giữa các giá trị văn hóa dân tộc, tôn giáo và di sản. Điều này tạo nên bản sắc văn hóa riêng biệt, đồng thời cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển du lịch như một hướng đi chính trong chiến lược kinh tế bền vững của địa phương. Một trong những điểm đến tiêu biểu là khu di tích chùa Bái Đính, một trong những trung tâm Phật giáo lớn nhất cả nước, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy du lịch và văn hóa tại khu vực.

Trong giai đoạn phát triển mới, định hướng của phường Tây Hoa Lư tập trung vào nguyên tắc bảo tồn di sản như một nhiệm vụ và nền tảng chiến lược quan trọng. Các quyết sách kinh tế – xã hội tại đây đặt di sản vào trung tâm, sử dụng di sản như nguồn lực nội lực bền vững và sức mạnh để xây dựng một đô thị hiện đại, có chiều sâu văn hóa và bản sắc riêng biệt. Từ đó, không chỉ phát huy giá trị của di sản văn hóa và thiên nhiên, mà còn kiến tạo một tương lai phát triển bền vững và lâu dài cho cả vùng Tây Hoa Lư nói riêng và tỉnh Ninh Bình nói chung.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Việc này được thực hiện trong khuôn khổ Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết. Điều này không chỉ giúp giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn tạo ra một không gian văn hóa đa dạng và phong phú cho người dân địa phương.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội này là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Qua đó, xã Hồi Xuân đã và đang trở thành một điểm sáng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, cũng như một hình mẫu trong phát triển du lịch gắn với văn hóa tâm linh và bảo tồn di tích lịch sử.

Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội vừa đề nghị tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có bão số 3 để đảm bảo an toàn cho người dân. Việc này được thực hiện sau khi có cảnh báo lũ và để phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố.

Ngày 21/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có văn bản gửi UBND các xã, các đơn vị quản lý di tích, danh thắng tại Hà Nội về việc phòng chống thiên tai tại các di tích. Văn bản yêu cầu tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có cảnh báo lũ. Trước đó, một số nghệ sĩ và đơn vị cũng thông báo tạm dừng lịch diễn, dời ngày ra mắt sản phẩm và bày tỏ xót xa trước vụ lật tàu thương tâm tại Hạ Long.

Ca sĩ Văn Mai Hương thông báo tạm hoãn sự kiện họp báo giới thiệu và lịch phát hành MV Ướt lòng. Cô cáo lỗi cùng đối tác, truyền thông, khán giả và cho biết sản phẩm sẽ ra mắt vào thời điểm phù hợp hơn. Nhiều nghệ sĩ Việt bày tỏ sự tiếc thương dành cho những nạn nhân xấu số, cũng như hy vọng có phép màu dành cho những người đang mất tích sau vụ lật tàu thương tâm ở Hạ Long.

Đạo diễn, MC Trấn Thành viết: ‘Thật sự xót xa khi xem tin tức. Xin chia sẻ cảm xúc và sự mất mát cùng với người thân của những nạn nhân trong vụ đắm tàu ở Hạ Long’. Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch và thành phố về công tác ứng phó bão số 3.

Sở cũng đề nghị địa phương, đơn vị cần kiểm tra, rà soát hệ thống cấp điện trong di tích; chủ động triển khai phương án bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn quản lý. Bên cạnh đó, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu các địa phương chỉ đạo cơ quan chức năng tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tránh xảy ra sự cố tại các di tích nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do bão lũ gây ra.

Sở cũng yêu cầu lập sơ đồ vị trí, danh mục thống kê các di vật, hiện vật bị hư hại sau khi sự cố xảy ra, làm cơ sở đối chiếu, phục hồi, khắc phục hậu quả và xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan (nếu có). Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng lưu ý đối với các di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nằm gần sông, hồ cần có biện pháp phòng chống thiên tai, ngập lụt.

Đối với các di tích đang hạ giải hoặc đang trong quá trình thi công, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả để tránh thiệt hại do bão lũ gây ra, bảo đảm an toàn trong suốt thời gian tu bổ, tôn tạo di tích. Với các di tích ven sông, cần chủ động theo dõi sát diễn biến lũ qua các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo từ chính quyền địa phương, bộ, ngành liên quan để kịp thời có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản.

Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai các phương án ứng phó lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư để di dời hiện vật, đồ thờ tự, tài liệu quan trọng đến nơi an toàn; tổ chức khắc phục hậu quả theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường như: duy trì quét dọn vệ sinh thường xuyên tại di tích; bố trí điểm thu gom, vận chuyển rác thải đúng quy định; đảm bảo cảnh quan di tích xanh, sạch, đẹp.

Đồng thời, các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, nhằm ổn định tình hình liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại di tích. Sở cũng đề nghị các đơn vị kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân, Tiểu ban Quản lý di tích thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai, và việc tu bổ, phục hồi di tích đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành.