Bước đột phá trong ngành bán dẫn của Việt Nam

Việt Nam vừa đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam mà còn khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Ứng dụng của chip ADC và DAC trong thời đại số

Trong xu hướng chuyển đổi số toàn diện và xây dựng bản sao số (digital twin) đang ngày càng trở thành động lực phát triển mới, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Ứng dụng trong các lĩnh vực

Theo đại diện của Diginal, trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ô tô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hiệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực.

Trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Chiến lược và tiềm năng

Về mặt chiến lược, việc làm chủ công nghệ bán dẫn, đặc biệt là chip chuyển đổi ADC/DAC, chính là ‘chìa khóa’ mở ra tiềm năng xây dựng các hệ sinh thái số như đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế số…

Trong giai đoạn 3 của quá trình chuyển đổi số, khi trọng tâm được đặt vào trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và tự động hóa toàn diện, khả năng số hóa thế giới thực thành dữ liệu số, xử lý theo thời gian thực với độ trễ cực thấp là yêu cầu bắt buộc. Chip ADC đóng vai trò ‘cửa ngõ’ kết nối hàng tỷ cảm biến, hỗ trợ vận hành robot công nghiệp, điều khiển phương tiện tự hành, tối ưu hóa sản xuất trong nhà máy thông minh, đồng thời cung cấp nền tảng cho các ứng dụng y tế chính xác.

Đối với Việt Nam, tự thiết kế và sản xuất chip ADC không chỉ nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Điều này giúp nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Kết luận

Bên cạnh đó, việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu.

Ngày 28/7, tại thành phố Đà Nẵng, lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab đã diễn ra tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Dự án này được đầu tư với tổng vốn lên đến 1.800 tỷ đồng, nhằm phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn và đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghiệp cũng như đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Dự án Fab-Lab được chia thành hai khu vực chính, bao gồm khu phòng Lab dành cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Khu phòng Fab sẽ thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, được trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.

Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab dự kiến sẽ có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động và quyết tâm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Bộ trưởng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ ‘Make in Viet Nam’. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả. Ông cũng kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.

Trước đó, vào năm 2020, thành phố Đà Nẵng đã ký kết biên bản ghi nhớ với Sở Khoa học và Công nghệ để triển khai dự án Fab Lab. Dự án này đã trải qua quá trình chuẩn bị và đã thực hiện nhiều cuộc tiếp cận với các ngành công nghiệp cao để chuẩn bị cho việc triển khai dự án.

Chiều ngày 25/7, tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức trọng thể Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp, nhà đầu tư năm 2025. Với chủ đề “Khánh Hòa – Hội tụ giá trị, Đầu tư bền vững”, sự kiện này không chỉ là dịp để tỉnh Khánh Hòa tri ân và tôn vinh các doanh nghiệp, nhà đầu tư đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, mà còn là cơ hội để giới thiệu tiềm năng, cơ hội đầu tư và kêu gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp tục đồng hành, đầu tư vào tỉnh trong thời gian tới.

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh tỉnh Khánh Hòa chính thức hợp nhất với tỉnh Ninh Thuận từ ngày 1/7/2025, tạo ra một tỉnh mới với diện tích hơn 8.500 km² và dân số trên 2,2 triệu người. Việc hợp nhất này hứa hẹn sẽ tạo ra một tỉnh có tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội to lớn, với vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và cơ sở hạ tầng đặc thù.

Theo báo cáo của tỉnh Khánh Hòa, trong 6 tháng đầu năm 2025, kinh tế của tỉnh đã duy trì đà tăng trưởng ổn định. Cụ thể, GRDP của tỉnh tăng 7,33%, thu ngân sách hơn 15.300 tỷ đồng, tăng gần 28% so với cùng kỳ năm trước. Ngành du lịch cũng ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng với doanh thu tăng hơn 20%. Những con số này cho thấy sự nỗ lực của tỉnh trong việc cải thiện môi trường đầu tư và phát triển kinh tế.

Tại Hội nghị, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa đã giới thiệu đến các doanh nghiệp và nhà đầu tư tiềm năng của tỉnh trong các lĩnh vực như kinh tế biển, năng lượng, du lịch chất lượng cao, công nghệ bán dẫn, và chuyển đổi số. Tỉnh Khánh Hòa kỳ vọng sẽ thu hút được các dự án đầu tư chất lượng cao, góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Phó Thủ tướng nhấn mạnh rằng sau khi hợp nhất, Khánh Hòa cần tận dụng lợi thế này để điều chỉnh chiến lược phát triển, triển khai các dự án quy mô lớn và tập trung vào các định hướng lớn. Ông cũng đề nghị tỉnh Khánh Hòa tập trung vào việc đổi mới, kiện toàn bộ máy hành chính và đẩy mạnh liên kết, điều phối vùng.

Phó Thủ tướng cũng đặc biệt nhấn mạnh tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau” và đề nghị tỉnh Khánh Hòa chú ý nâng cao đời sống nhân dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ông tin tưởng rằng với sự hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và nhân dân, Khánh Hòa sẽ tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh kinh tế – xã hội của cả nước.

Thông qua Hội nghị này, tỉnh Khánh Hòa hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ, đồng hành của các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Từ đó, tỉnh có thể đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân và thực hiện thành công mục tiêu phát triển bền vững.