Chuyển đổi số y tế – Thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Trong khuôn khổ Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã thảo luận về những thách thức lớn trong việc áp dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Ông cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng gặp khó khăn và chậm chạp trong việc chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy và con người

GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ và cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên trong việc chuyển đổi số y tế. Hiện nay, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa được chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.

Yếu tố quyết định và cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Khi triển khai bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn đến quản lý phải được xây dựng chuẩn. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn thực hiện việc này.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.

Xuất phát từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen ở đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.

Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán rằng trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.

Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng công nghệ thông tin trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

Tóm lại, việc chuyển đổi số y tế đang là thách thức lớn đối với các bệnh viện chuyên sâu. Để đẩy mạnh quá trình này, cần có sự thay đổi tư duy và đầu tư thích đáng về cơ sở hạ tầng và con người.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng yêu cầu các đơn vị tăng cường nhân sự phụ trách chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại các xã, phường. Mục đích là hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hồ sơ trực tuyến, nâng cao hiệu quả triển khai các nghị quyết, kế hoạch của Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ.

Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, đã ký công văn gửi các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường về việc tăng cường nhân sự phụ trách chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin. Văn phòng UBND thành phố Đà Nẵng thông báo về việc này.

Việc bổ sung nhân sự này đặc biệt quan trọng tại các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa. Tại đây, việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp giải quyết thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến tại cơ sở. Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng giao Sở Khoa học và Công nghệ làm việc với các trường đại học như FPT, Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn để trao đổi về việc cử sinh viên ngành công nghệ thông tin hỗ trợ tại các xã, phường.

Sở Khoa học và Công nghệ cũng được yêu cầu xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ tại xã, phường. Đồng thời, tham gia vào quy trình tuyển dụng, bồi dưỡng, tập huấn cho nhân sự này. Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhấn mạnh việc xem xét, nghiên cứu để không yêu cầu nhân sự phải có trình độ đại học ngành công nghệ thông tin. Thay vào đó, ưu tiên đáp ứng yêu cầu công việc thực tế tại địa phương.

Trong trường hợp không tuyển dụng hoặc không hợp đồng lao động được nhân sự phụ trách công nghệ thông tin, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ chủ động làm việc với VNPT Đà Nẵng hoặc Viettel Đà Nẵng để hỗ trợ công tác chuyển đổi, vận hành chính quyền điện tử.

UBND thành phố Đà Nẵng cũng yêu cầu Sở Nội vụ thường xuyên rà soát thực trạng và nhu cầu bố trí nhân sự phụ trách công nghệ thông tin tại các xã, phường. Đồng thời, hướng dẫn việc thực hiện hợp đồng lao động và chế độ, chính sách đối với hợp đồng lao động theo quy định.

Chế độ chính sách đối với nhân sự hợp đồng lao động sẽ tương tự như công chức. Họ cũng sẽ được hưởng mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, với mức 5 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, thành phố Đà Nẵng cũng thành lập tổ ứng cứu công nghệ ở xã vùng cao, đặc biệt khó khăn và đề xuất chi 500 triệu đồng cho mỗi xã, phường để nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin.