Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La là những đơn vị tiên phong trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Với tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, họ đã không ngừng nỗ lực lan tỏa truyền thống lịch sử và bản sắc văn hóa đến với cộng đồng. Đây là hành động xuất phát từ tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa, xem di sản văn hóa là linh hồn trường tồn của một dân tộc.

Thực hiện các nội dung đột phá về bảo tồn văn hóa phi vật thể, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, quản lý hiện vật, tư liệu, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Theo đồng chí Ngô Thị Hải Yến, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh, Chi bộ có 45 đảng viên, thường xuyên tổ chức các cuộc sinh hoạt chuyên đề phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên đã cụ thể hóa và đăng ký thực hiện 2-3 phần việc làm theo Bác, phù hợp với nhiệm vụ chuyên môn.

Trong giai đoạn 2016-2024, đơn vị đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. 15 di sản văn hóa phi vật thể của Sơn La đã được công bố và đưa vào danh mục quốc gia; trong đó, nghệ thuật Xòe Thái được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, 10 di tích đã được xếp hạng; hơn 35.000 hiện vật, tư liệu được bảo quản tại Bảo tàng Sơn La. Mỗi năm, đơn vị nghiên cứu, sưu tầm thêm từ 200 đến 300 hiện vật, tư liệu phục vụ trưng bày.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cũng đặc biệt chú trọng ứng dụng số hóa di sản vào công tác chuyên môn. Họ tiến hành kiểm kê đồng bộ, số hóa, chuẩn hóa tư liệu, hiện vật và đưa đến công chúng qua website hoặc mã QR-Code. Chi bộ đã chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của Bác Hồ. Tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, một chuyên đề cố định “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Sơn La” được trưng bày, giới thiệu hiện vật, hình ảnh quý về tình cảm của Bác đối với đồng bào, cũng như tình cảm của đồng bào các dân tộc Sơn La dành cho Bác.

Trong 2 năm qua (2023 và 2024), Chi bộ đã triển khai mô hình “Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương tại điểm Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La” cho học sinh các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Họ đã tổ chức 154 cuộc giáo dục truyền thông, thu hút trên 320.000 lượt học sinh, sinh viên và chiến sĩ các lực lượng vũ trang tham gia.

Với tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đang từng ngày học và làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong gìn giữ lịch sử, văn hóa và lan tỏa hình ảnh Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại đến với mỗi người dân. Qua đó, hun đúc tình yêu quê hương, đất nước từ những giá trị di sản bền vững.

Ngày 23/7, tại phường Hoàn Kiếm, Hà Nội, triển lãm ‘Phát triển Hoàn Kiếm số – Văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc’ đã chính thức khai mạc. Sự kiện này diễn ra trong khuôn khổ Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Hoàn Kiếm lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Triển lãm nhằm giới thiệu những thành quả ban đầu của quá trình chuyển đổi số tại phường Hoàn Kiếm, đồng thời mở ra tầm nhìn về một tương lai nơi mỗi cán bộ công chức, viên chức, mỗi người dân Hoàn Kiếm đều là một phần của hệ sinh thái số năng động, hiệu quả và nhân văn.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND phường Hoàn Kiếm Trịnh Hoàng Tùng cho biết, phường Hoàn Kiếm được thành lập trên cơ sở sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp phường. Phường Hoàn Kiếm không chỉ tiếp nhận một không gian địa lý và hành chính mới mà còn tiếp nhận một trách nhiệm lớn lao là xây dựng một phường trung tâm của Thủ đô Hà Nội thực sự xứng tầm – văn minh, hiện đại, bản sắc, chuyển mình mạnh mẽ trong thời đại số.

Triển lãm không chỉ đơn thuần trưng bày công nghệ mà chính là tuyên ngôn đổi mới của Đảng bộ và chính quyền phường Hoàn Kiếm khi bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của dữ liệu, của kết nối số và hơn hết là kỷ nguyên của tư duy quản trị hiện đại, lấy người dân làm trung tâm, lấy công nghệ làm công cụ và lấy đổi mới làm động lực phát triển.

Triển lãm giới thiệu các giải pháp trưng bày bao gồm: Touch Kiosk (tra cứu tài liệu, số liệu đại hội và hình ảnh minh họa); Kiosk VR (trải nghiệm không gian văn hóa – lịch sử Hoàn Kiếm bằng công nghệ 360 độ); Mapping 3D (trình chiếu hành trình phát triển bằng hiệu ứng hình ảnh, âm thanh sống động); Lễ tân ảo AI (chào đón và hỗ trợ thông tin cho đại biểu bằng công nghệ nhận diện và tương tác giọng nói).

Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Hoàn Kiếm lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 được tổ chức từ ngày 22/7 đến 23/7/2025 tại trụ sở Đảng ủy – HĐND – UBND phường Hoàn Kiếm, 126 phố Hàng Trống với sự tham dự của 200 đại biểu chính thức và 150 đại biểu khách mời đại diện cho hơn 6.639 đảng viên trong toàn Đảng bộ.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện chuyển đổi số tại phường Hoàn Kiếm, đánh dấu sự nỗ lực của Đảng bộ và chính quyền phường trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý và phục vụ người dân. Qua đó, thể hiện cam kết của phường Hoàn Kiếm trong việc xây dựng một môi trường số hiện đại, năng động và nhân văn, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của địa phương.

Chợ nổi Cái Răng, một biểu tượng văn hóa của miền Tây Nam Bộ, vừa được tạp chí du lịch Travel+Leisure Asia xếp vào vị trí thứ 7 trong danh sách “10 khu chợ ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới”. Sự công nhận này không chỉ phản ánh giá trị của văn hóa ẩm thực sông nước đặc trưng mà còn làm nổi bật nét sinh hoạt độc đáo của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy văn hóa chợ nổi đang dần mai một, khi số lượng ghe thuyền tham gia buôn bán giảm đáng kể.

Trước đây, chợ nổi không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa đơn thuần mà còn là không gian văn hóa sống động, thể hiện bản sắc của cộng đồng cư dân sông nước. Mỗi chiếc ghe buôn bán trên sông không khác gì một “gian hàng”, và mỗi thương hồ là một phần không thể thiếu của cộng đồng này. Tuy nhiên, trong thập kỷ qua, số lượng ghe buôn tại chợ nổi Cái Răng đã giảm từ hơn 500 xuống còn chưa đầy 250. Tương tự, các chợ nổi khác như Cái Bè, Ngã Năm, Ngã Bảy, và Long Xuyên cũng đang đối mặt với tình trạng thưa vắng bóng thương hồ.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là việc xây dựng bờ kè ở nhiều địa phương để chống sạt lở, khiến cho ghe thuyền khó cập bến. Điều này vô tình cắt đứt dòng giao thương truyền thống, đẩy nhiều thương hồ buộc phải rời ghe, bỏ nghề mưu sinh đã gắn bó hàng chục năm. Chi phí xăng dầu tăng cao, không có nơi neo đậu ổn định, thiếu người kế tục, và quan trọng hơn cả là không còn khách mua thực sự, tất cả đã góp phần vào việc làm suy giảm hoạt động của chợ nổi.

Theo các chuyên gia, để bảo tồn chợ nổi, điều quan trọng không chỉ nằm ở việc đầu tư hình thức cho du lịch mà còn phải khôi phục sinh kế bền vững cho thương hồ. Nếu không còn thương hồ, chợ nổi sẽ chỉ còn là một hình thức trình diễn, thiếu đi sức sống từ cộng đồng. Một số giải pháp đã được đề xuất như quy hoạch lại chợ nổi theo hướng “phố chợ trên sông”, có bến ghe riêng, phân khu rõ ràng giữa hoạt động du lịch và hoạt động thương mại thực thụ. Hơn nữa, việc miễn giảm chi phí neo đậu, hỗ trợ nhiên liệu sẽ giúp người buôn ghe duy trì sinh kế.

Việc tổ chức các hoạt động văn nghệ dân gian như hò, đờn ca tài tử, cũng như giới thiệu ẩm thực miền Tây ngay trên thuyền sẽ góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa. Thái Lan đã thành công trong việc dàn dựng không gian văn hóa sống động dù không có chợ nổi tự nhiên. Để cải thiện thực trạng này, Viện CISED đã đề xuất một mô hình phát triển tích hợp trong dự thảo Đề án bảo tồn Chợ nổi Cái Răng đến năm 2030, bao gồm khu vực kinh doanh thương mại dịch vụ, trưng bày các sản phẩm OCOP, nông sản, khu vực biểu diễn nghệ thuật và khu vực vựa của thương hồ.

Giữ được thương hồ chính là giữ được nhịp sống ghe thuyền, giữ được văn hóa và giữ được chính linh hồn của miền sông nước phương Nam.