Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường, việc chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp đang trở thành một yêu cầu thiết yếu để định hướng lại nền nông nghiệp Việt Nam. Việc thay đổi tư duy từ “có gì bán nấy” sang “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn góp phần tạo ra giá trị bền vững và khẳng định vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.
Trước đây, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu hoạt động dựa trên phương thức sản xuất tự phát, phụ thuộc vào kinh nghiệm và tập quán truyền thống. Điều này đã dẫn đến tình trạng dư thừa sản lượng, giảm giá trị sản phẩm và khiến nông dân thường xuyên đối mặt với rủi ro về thu nhập. Để thay đổi tình trạng này, việc nghiên cứu thị trường sâu rộng, xác định sản phẩm chủ lực và tiềm năng, cũng như sản xuất theo quy trình chuẩn hóa là những bước quan trọng.
Quá trình chuyển đổi tư duy sản xuất này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của nhiều yếu tố và các bên liên quan. Việc nâng cao năng lực nghiên cứu và dự báo thị trường, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ cao trong nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và Nhà nước là những yếu tố then chốt. Sự hợp tác này không chỉ giúp tăng giá trị và hiệu quả kinh tế mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.
Việc áp dụng hiệu quả tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam. Trước hết, nó giúp tăng giá trị và hiệu quả kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt. Đồng thời, việc sản xuất theo nhu cầu thị trường cũng góp phần phát triển nông nghiệp bền vững, cải thiện đời sống nông dân và xây dựng thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm nông nghiệp.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang tư duy này cũng đối mặt với không ít thách thức. Thay đổi tư duy và thói quen sản xuất của người nông dân là một thách thức lớn, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ cao đòi hỏi vốn đầu tư lớn. Biến đổi khí hậu cũng là một yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp, đòi hỏi các giải pháp thích ứng linh hoạt.
Để vượt qua những thách thức này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của Nhà nước, sự dẫn dắt của doanh nghiệp và sự chủ động của nông dân trong việc học hỏi, thay đổi tư duy và tham gia vào các mô hình sản xuất liên kết. Sự hỗ trợ từ chính sách và kỹ thuật sẽ giúp nông dân tiếp cận với phương thức sản xuất mới một cách hiệu quả.
Tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ là một khẩu hiệu mà là một chiến lược sống còn cho nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Bằng cách đặt nhu cầu thị trường làm trọng tâm, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cho người nông dân, Việt Nam có thể tạo ra một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước.