Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều người chứng minh rằng thành công không nhất thiết phải gắn liền với bằng cấp đại học. Một trong những ví dụ điển hình là Thanh Tâm, 27 tuổi, người đã trở thành giám đốc một công ty cung ứng hàng Hàn Quốc, sở hữu nhà hàng và góp vốn vào nhiều doanh nghiệp khác. Điều đặc biệt ở Tâm là cô không học đại học, nhưng đã tự học tiếng Hàn và dạy tiếng Việt cho người nước ngoài để rèn luyện ngôn ngữ và tìm hiểu văn hóa.

Tâm chia sẻ rằng cô đã rèn luyện tính kỷ luật và tinh thần tự học để đạt được thành công. Cô cũng nhấn mạnh rằng việc không có bằng cấp đã giúp cô giữ được sự khiêm tốn và biết ơn. Dù đã thành công từ sớm, Tâm vẫn bày tỏ sự tiếc nuối vì không được học đại học để có thể tiếp cận tri thức một cách hệ thống và có cái nhìn toàn diện hơn.

Anh Trần Quang Vinh, 37 tuổi, sống tại San Francisco (Mỹ), cũng là một trong những người không học đại học nhưng đã đạt được thành công. Vinh đã tự học công nghệ từ nhỏ và được các công ty lớn như Google, Facebook mời về làm việc. Hiện anh là lãnh đạo đội thiết kế trí tuệ nhân tạo cho Meta.

Những trường hợp như Vinh và Tâm không phải là hiếm trong xã hội hiện đại. Theo công ty nghiên cứu Wealth-X, gần 30% tỷ phú thế giới không có bằng cử nhân. PGS.TS Nguyễn Thị Tố Quyên, Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng mọi người không nên hiểu sai rằng ‘có thể thành công không cần học hành’. Các tỷ phú hay những người thành công chỉ không có bằng cấp, nhưng họ không ngừng học hỏi qua các kênh khác nhau.

Chuyên gia hướng nghiệp Nguyễn Việt Linh (Hà Nội) có quan điểm khác, rằng trừ một số lĩnh vực đặc thù, nhiều doanh nghiệp hiện nay ưu tiên kỹ năng hơn đào tạo chính quy. Trong tư duy tuyển dụng quốc tế cũng không phân biệt giới tính, độ tuổi, bằng cấp. Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy số tin tuyển dụng không yêu cầu bằng cấp tại Anh tăng 90% trong năm 2021-2022. Tại Mỹ, 20% tin tuyển dụng không đòi hỏi bằng đại học. 75% chuyên gia tuyển dụng cho rằng kỹ năng thực tế là tiêu chí quan trọng nhất.

Các chuyên gia và doanh nhân cho rằng học đại học không quan trọng bằng có đam mê với việc mình làm. Ngô Đình Tuấn, 32 tuổi, quê Thanh Hóa, đã bỏ học đại học để làm nông nghiệp và hiện có doanh thu khoảng một tỷ đồng mỗi năm.

Dù vậy, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần học tập suốt đời. PGS.TS Tố Quyên cho rằng trong thời đại số, người học có thể tiếp cận tri thức qua sách vở, mạng xã hội, đồng nghiệp và những người xung quanh. ‘Quan trọng là giữ được tinh thần học tập suốt đời’, bà nói.

Cuốn sách này không đơn thuần chạy theo các trào lưu quản trị hiện đại hay vay mượn các lý thuyết từ nước ngoài. Thay vào đó, nó tập trung ghi lại những trải nghiệm thực tế và được xây dựng thành một hệ thống tư duy chặt chẽ. Nội dung của cuốn sách bao gồm các khía cạnh quan trọng như hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, và điều chỉnh kế hoạch – những yếu tố then chốt giúp các tổ chức và cá nhân có thể phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh và xã hội hiện nay.

Một trong những điểm nổi bật của cuốn sách là việc giới thiệu và phát triển khái niệm “kiến tạo động”, một thuật ngữ được Việt hóa từ năng lực đổi mới trong môi trường bất định. Khái niệm này không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm các giải pháp mới mà còn bao gồm cả quá trình xây dựng và thích nghi với những thay đổi không ngừng trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số hiện nay.

Thông qua việc kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, cuốn sách cung cấp cho người đọc những công cụ và phương pháp cần thiết để đối mặt với những thách thức và cơ hội trong thế giới phức tạp và biến đổi không ngừng. Đồng thời, nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển tư duy hệ thống và khả năng kiến tạo động trong việc xây dựng và phát triển các tổ chức cũng như sự nghiệp cá nhân.

Cuốn sách này, với sự tập trung vào tính ứng dụng và thực tiễn, đóng vai trò như một tài liệu hướng dẫn quý báu cho các nhà lãnh đạo, quản lý, cũng như bất kỳ ai mong muốn phát triển kỹ năng lãnh đạo và quản lý trong môi trường cạnh tranh và thay đổi liên tục. Bằng cách cung cấp các kiến thức và kinh nghiệm thực tế, cuốn sách không chỉ giúp người đọc hiểu rõ hơn về quản trị mà còn khuyến khích họ phát triển những tư duy mới mẻ và đổi mới.

Đọc thêm…

Vũ Công Nhật, một cựu sinh viên của Trường Cao đẳng FPT Polytechnic, đã trải qua một hành trình đầy thử thách trước khi đạt được thành công với thương hiệu thời trang cá nhân của mình. Quyết định từ bỏ công việc với mức lương hấp dẫn lên đến 25 triệu đồng mỗi tháng, anh đã chọn theo đuổi đam mê kinh doanh của mình. Để có đủ vốn ban đầu, anh đã bán chiếc xe SH và bộ máy ảnh trị giá 80 triệu đồng.

Giai đoạn đầu khi vận hành thương hiệu, Công Nhật đã gặp phải một chuỗi ngày đầy thách thức. Thiếu kinh nghiệm về sản xuất hàng hóa và không nắm rõ các chính sách của các sàn thương mại điện tử, anh đã gặp khó khăn trong khâu sản xuất. Điều này đã dẫn đến việc anh phải thu hồi toàn bộ sản phẩm do chất lượng kém. Sự thất bại này đã khiến anh mất một số tiền lên tới hàng trăm triệu đồng và rơi vào trạng thái khủng hoảng.

Tuy nhiên, Công Nhật không nản chí. Qua quá trình này, anh nhận ra rằng thói quen mua sắm của nhiều người tiêu dùng hiện nay là mua hàng theo cảm xúc. Từ đó, anh đã xác định được chìa khóa thành công của mình nằm ở tư duy “Nội dung là vua, quảng cáo chỉ là công cụ”. Tập trung vào sáng tạo để giới thiệu sản phẩm và chọn chiến lược khác biệt hóa, anh đã dần dần tìm được hướng đi đúng đắn cho thương hiệu của mình.

Công Nhật chia sẻ rằng du học không nhất thiết phải là đặt chân ra nước ngoài. Theo anh, du học có thể đơn giản là việc chủ động thay đổi môi trường học tập và tiếp cận kiến thức mới. Với chiến lược này, thương hiệu thời trang của Nhật bắt đầu nhận được sự quan tâm và ra đơn ổn định.

Hiện tại, thương hiệu của Công Nhật đã hoạt động ổn định, với số lượng đơn hàng mỗi ngày đều đặn. Để mở rộng và phát triển thương hiệu, anh đã đào tạo một đội ngũ gồm 12 người để quản lý kho, quản lý mạng xã hội và kinh doanh sản phẩm. Anh cho biết những kiến thức mà anh đã học tại FPT Polytechnic vẫn rất bổ ích với công việc hiện tại. Trong tương lai, anh hy vọng sẽ tiếp tục duy trì và phát triển thương hiệu hiện tại, cũng như xây dựng thêm một thương hiệu thời trang mới.

Tháng 7 vừa qua đã đánh dấu một loạt các hoạt động và sự kiện đáng chú ý trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN, ĐMST & CĐS). Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm. Sự kiện này không chỉ giúp đánh giá tình hình hoạt động trong nửa đầu năm mà còn đề ra các hướng hoạt động cụ thể cho giai đoạn còn lại của năm.

Song song với đó, Bộ KH&CN cũng đã ra mắt 3 nền tảng số phục vụ triển khai Nghị quyết số 57. Các nền tảng số này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ triển khai các nhiệm vụ về KHCN, ĐMST & CĐS của quốc gia. Đồng thời, thể hiện nỗ lực của Bộ trong việc tận dụng công nghệ số để đẩy mạnh các hoạt động đổi mới và sáng tạo.

Trong khuôn khổ các hoạt động hợp tác quốc tế, Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia đã ký kết bản ghi nhớ hợp tác với Quỹ Phát triển KH&CN Lào. Sự hợp tác này đánh dấu mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa Việt Nam và Lào trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, tạo cơ hội cho cả hai bên trao đổi kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển KHCN.

Ngoài ra, Việt Nam và Brazil đã tăng cường hợp tác về KHCN&ĐMST. Sự kiện này mở ra nhiều triển vọng cho việc hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa hai quốc gia. Qua đó, các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu của Việt Nam có thể tiếp cận các công nghệ mới từ Brazil, đồng thời tìm kiếm cơ hội hợp tác nghiên cứu và phát triển sản phẩm công nghệ cao.

Bộ KH&CN cũng đã tổ chức Họp báo Công bố 5 Luật do Bộ chủ trì soạn thảo. Các Luật này bao gồm nhiều nội dung quan trọng liên quan đến phát triển KHCN, ĐMST & CĐS, sở hữu trí tuệ và các hoạt động liên quan đến công nghệ. Sự kiện này không những giúp truyền tải thông tin mà còn thúc đẩy việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để hỗ trợ cho sự phát triển của KHCN và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Liên quan đến hợp tác quốc tế, Việt Nam và Senegal đã thúc đẩy hợp tác chuyển đổi số và phát triển hạ tầng số. Việc này khẳng định nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc tăng cường quan hệ hợp tác với các nước trên thế giới, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số, một trong những lĩnh vực then chốt để phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Ngày 2/8 vừa qua đã chứng kiến sự kết thúc của Vòng chung kết UEH BizTech Hackathon 2025, một sự kiện đầy ấn tượng và thử thách trong suốt 28 giờ. Sự kiện này mang chủ đề “The Z-Flow: Fostering Vietnam’s Values by the Z Generation” (Dòng chảy Gen Z: Lan tỏa các giá trị Việt Nam bởi thế hệ Z), được tổ chức bởi Trường Công nghệ và Thiết kế UEH, trực thuộc Đại học Kinh tế TPHCM (UEH). Mục tiêu của sự kiện là tôn vinh tinh thần đổi mới của thế hệ Gen Z trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Việt Nam thông qua công nghệ.

UEH BizTech Hackathon 2025 là một sân chơi sáng tạo, nơi sinh viên và cộng đồng thể hiện năng lực chuyên môn và góp phần định hình tương lai giàu bản sắc và sáng tạo. Sự kiện này đã thu hút 323 lượt đăng ký tham gia của sinh viên từ 28 trường đại học trong nước và 4 trường quốc tế, thuộc 67 ngành và chuyên ngành khác nhau. Sau vòng sơ tuyển, 31 đội thi tiêu biểu gồm 150 sinh viên, trong đó có 9 sinh viên quốc tế, đã bước vào vòng chung kết.

Trong 2 ngày 1 và 2/8, các đội đã trải qua hành trình học hỏi và sáng tạo đa chiều với nhiều hoạt động nổi bật. Họ đã tham gia chuỗi workshop chuyên sâu về văn hóa, công nghệ và đổi mới, giúp các đội xây dựng nền kiến thức vững chắc. Các đội cũng đã tham gia các hoạt động thực địa khám phá di sản, bao gồm tham quan bảo tàng và phỏng vấn nghệ nhân, người dân địa phương. Đặc biệt, chuyến đi thực tế đến Bảo tàng Áo Dài giúp các đội tiếp cận trực tiếp di sản văn hóa, từ đó khai thác ý tưởng sáng tạo nhằm bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa.

Với sự hướng dẫn của các cố vấn trong nước và quốc tế, 31 đội thi đã chính thức bước vào cuộc thử thách kéo dài 28 giờ liên tục, thể hiện bản lĩnh, sự tự tin và sáng tạo vượt trội trong việc lan tỏa giá trị di sản văn hóa bằng những phương pháp tiếp cận mới, đậm hơi thở thời đại. Công nghệ tương tác người – máy, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ bản sao kỹ thuật số (digital twin) mở ra nhiều cơ hội đột phá, biến trải nghiệm văn hóa từ thụ động thành hành trình cá nhân hóa, sống động và nhập vai. Trong quá trình thi, các đội được cố vấn bởi 13 chuyên gia uy tín thông qua 92 phiên cố vấn chuyên sâu về xác thực giải pháp, công nghệ và tiềm năng thị trường.

Sau 28 giờ liên tục, 10 đội xuất sắc nhất đã bước vào vòng chung kết, thuyết trình trước hội đồng giám khảo. Ban giám khảo đã chọn ra đội quán quân, á quân, quý quân cùng các đội đoạt giải khuyến khích, giải thưởng phụ. UEH BizTech Hackathon 2025 không chỉ là một sự kiện học thuật mà còn là một cơ hội để thế hệ trẻ thể hiện đam mê và sáng tạo của mình trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Việt Nam.

Ở Quảng Ninh, nhiều người phụ nữ đã và đang mạnh dạn khởi nghiệp bằng tình yêu bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương một cách bền vững. Tại xã biên giới Hải Sơn, chị Sần Móc Lộc, người dân tộc Sán Chỉ, đã chọn một hướng đi mới: phát triển du lịch từ hoa sim. Với chỉ 10.000 đồng, du khách có thể vào vườn để tham quan, chụp ảnh và trải nghiệm không gian văn hóa vùng cao.

Mô hình du lịch của chị Lộc đã trở thành nguồn cảm hứng cho bà con xung quanh, khuyến khích họ trồng các loại cây và tạo thành một khu sinh thái liên hoàn. Điều này đã giúp phát triển các tour du lịch trải nghiệm, không chỉ mang lại thu nhập cho gia đình chị Lộc mà còn cho cộng đồng địa phương.

Không chỉ chị Lộc, chị Trương Thị Thanh Hương, phường Yên Tử, cũng đã mạnh dạn đầu tư vào một mô hình du lịch cộng đồng. Mục tiêu của chị là giới thiệu văn hóa của người Dao Thanh Y đến với du khách. Chị Hương đã xây dựng nhà hàng Dao Thanh Y Yên Tử, nơi du khách có thể thưởng thức ẩm thực truyền thống, trải nghiệm tắm thuốc, thêu thổ cẩm, làm bánh, và giao lưu hát múa. Du khách cũng có cơ hội tìm hiểu về các nghi lễ văn hóa của người Dao, qua đó tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng đối với bản sắc văn hóa dân tộc.

Tại Tiên Yên, chị Lê Thị Bích Hạnh, Chủ tịch CLB Đầu tư và khởi nghiệp Tiên Yên, đã thành lập Hợp tác xã (HTX) Chế biến và tiêu thụ nông sản Tiên Yên. HTX không chỉ thu mua trà cho bà con mà còn chế biến và giới thiệu sản phẩm thông qua các hội chợ OCOP và các nền tảng số. Bên cạnh đó, chị Hạnh cũng xây dựng homestay Pạc Sủi, nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách.

Du khách đến đây không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn được hòa mình vào không gian xanh, tắm thác, uống trà, thưởng thức các món ăn đặc sản như gà Tiên Yên, bánh gật gù. Họ cũng có cơ hội trò chuyện cùng người bản địa và trải nghiệm văn hóa dân tộc Dao. Qua đó, chị Hạnh và HTX của chị không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc.

Những người phụ nữ như chị Lộc, chị Hương, và chị Hạnh đang góp phần mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương. Họ không chỉ làm du lịch, làm kinh tế mà còn là những người gìn giữ và lan tỏa văn hóa dân tộc một cách thiết thực và bền vững. Thông qua các hoạt động của mình, họ đã thể hiện sự tự tin, sáng tạo và lòng yêu nước, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng và đất nước.

Nhiều nhà sáng lập start-up trong lĩnh vực thời trang, thiết kế và mỹ thuật ứng dụng thường mắc phải một sai lầm nghiêm trọng. Họ quá tập trung vào việc tạo ra sản phẩm đẹp và độc đáo theo góc nhìn cá nhân, mà bỏ qua nhu cầu và mong muốn thực sự của khách hàng. Đây là một vấn đề phổ biến, không chỉ xảy ra trong ngành thời trang mà còn trong nhiều lĩnh vực khác.

Hương Phạm, nhà sáng lập thương hiệu thời trang Lam Khuê, đã từng trải qua tình huống tương tự. Bà cho biết đã tạo ra những thiết kế được khách hàng khen đẹp nhưng lại không phù hợp để mặc. Điều này cho thấy rằng, mặc dù sản phẩm có thể đẹp và độc đáo, nhưng nếu không đáp ứng nhu cầu thực tế của khách hàng, thì nó sẽ không thành công.

Tư duy sai lầm ở đây là đặt lý tưởng và bản sắc cá nhân lên hàng đầu, với niềm tin rằng khách hàng sẽ đồng cảm. Tuy nhiên, thực tế lại khác. Để thành công, nhà sáng lập cần biết cách dịch bản sắc cá nhân thành ngôn ngữ mà khách hàng có thể cảm nhận, hiểu và muốn sở hữu. Điều này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về nhu cầu và mong muốn của khách hàng.

Sai lầm này không chỉ xảy ra trong ngành thời trang, mà còn phổ biến trong các lĩnh vực khác như ẩm thực và công nghệ. Nhiều chủ quán cà phê tạo ra thực đơn cầu kỳ và bài trí độc đáo, nhưng lại bỏ qua yếu tố tiện lợi và giá cả phù hợp. Trong ngành công nghệ, không ít start-up dồn toàn lực phát triển sản phẩm với nhiều tính năng phức tạp, mà quên mất rằng khách hàng chỉ cần ứng dụng đơn giản và dễ sử dụng.

Tình yêu với sản phẩm là điều cần thiết, nhưng khi quá yêu và tôn sùng sản phẩm, nhà sáng lập dễ rơi vào trạng thái mù quáng và không chấp nhận thay đổi để phù hợp với nhu cầu thực tế. Vì vậy, để sản phẩm tồn tại và phát triển, mỗi nhà sáng lập cần học cách cân bằng giữa lý tưởng cá nhân và khả năng ứng dụng thực tế.

Việc lắng nghe thị trường và khách hàng không có nghĩa là từ bỏ chất riêng, mà là cách để chất riêng ấy sống lâu hơn và lan xa hơn. Nhà sáng lập cần tìm cách để kết hợp giữa lý tưởng cá nhân và nhu cầu thực tế của khách hàng, để tạo ra sản phẩm không chỉ đẹp mà còn đáp ứng nhu cầu thực sự của khách hàng.

Như vậy, để thành công trong lĩnh vực thời trang, thiết kế và mỹ thuật ứng dụng, nhà sáng lập cần đặt khách hàng lên hàng đầu và lắng nghe nhu cầu của họ. Điều này sẽ giúp họ tạo ra sản phẩm không chỉ đẹp mà còn đáp ứng nhu cầu thực sự của khách hàng, từ đó đạt được thành công trong kinh doanh.